Red Sprites και GhOSTs! Δυο νύχτες με αναρίθμητες καταγραφές!

Πέρα από τις καταιγίδες, για δυο νύχτες (στις 12 και 15/10) εκμεταλλευτήκαμε τις γραμμές λαίλαπας στο Ιόνιο, για να τραβήξουμε sprites. Και στις δυο αυτές νύχτες αθροιστικά καταγράψαμε πάνω από 100 (εκατό) sprite events. Επίσης, 3 άτομα από την ομάδα μας, η Ανδριάνα Μπαλτουμα, ο Αντώνης Λυράς και ο Στέλιος Φουρτουλάκης, πήραν το «βάπτισμα του πυρός» συλλαμβάνοντας τα πρώτα τους sprites, ενώ η Ανδριάνα Μπαλτουμα γίνεται η 1η γυναίκα στη χώρα μας και όχι μόνο, που συλλαμβάνει αυτό το σπάνιο φαινόμενο.

Επίσης για 1^η φορά στη χώρα μας, η ομάδα μας καταγράφει και το πολύ σπάνιο και νέο GhOST (Green emission from Oxygen Sprite Tops) και μάλιστα 2 τέτοια events (από Παναγιώτη Τσούρα και Χρήστο Ντουντουλάκη).

Το GhOST είναι μια πολύ αμυδρή πράσινη αναλαμπή στις κορυφές πολύ έντονων sprites και ανακαλύφθηκε πολύ πρόσφατα (2019) ως φαινόμενο. Δεν μπορώ παρά να είμαι χαρούμενος που καταφέραμε να το συλλάβουμε τόσο γρήγορα και στη χώρα μας, ενώ προσβλέπουμε σε ακόμη καλύτερες και περισσότερες καταγραφές του! Η αμυδρή καταγραφή του, φαίνεται στις κορυφές του κεντρικού και αριστερού κόκκινου πυλώνα (από αυτούς που είναι μαζί σε τριάδα) και μοιάζει με μια αμυδρή πράσινη λάμψη που σβήνει με μια μικρή χρονική καθυστέρηση μετά τα sprites. Το βίντεο επαναλαμβάνεται πολλές φορές, ώστε να μπορέσει το μάτι να δει αυτό το αμυδρό φαινόμενο.

Το GhOST αυτό, έχει συλλάβει ο Παναγιώτης Τσούρας, από το ίδιο sprite event, εδώ: 

Παρακάτω, δίνω φωτογραφίες από τα μεγαλύτερα/καλύτερα (οι συννεφιασμένες είναι από τις 12/10, οι άλλες από 15/10, όπου και οι καταιγιδοπυρήνες ήταν πιο μακριά, οπότε το φαινόμενο καταγράφηκε πιο χαμηλά στον ορίζοντα).

 

Και εδώ ένα σύντομο βίντεο με τα καλύτερα sprites από τις δυο αυτές νύχτες! Να τονίσω ότι απαγορεύεται η αναπαραγωγή του χωρίς άδεια. Επιτρέπεται μόνο ο διαμοιρασμός μέσω του youtube.

Τέλος, εδώ ένα βίντεο με την καταγραφή των παραγόμενων ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων από τα sprites, όπως το κατέγραψε ο Παναγιώτης Τσούρας, από τη Λιβαδειά. 

 

 

1)  Τι είναι τα red sprites (το άρθρο αυτό βελτιώνεται διαρκώς): https://antisimvatikos.blogspot.com/2017/04/red-sprite.html

2) Ελληνική ομάδα Red Sprites και TLEs (με ανανεωμένο τον πίνακα και περισσότερες πληροφορίες): https://antisimvatikos.blogspot.com/2019/05/tles-greek-archive-of-tles.html

3) Τι είναι τα GhOSTs: https://youtu.be/15Rdfz1UPJk

Νύχτα Οκτώβρη, εντυπωσιακή και επικίνδυνη!

Τελευταία ανανέωση άρθρου: 05.12.2024

 

Εισερχόμαστε σε εκείνη την περίοδο του έτους (από μέσα Οκτώβρη ως τέλη Νοέμβρη χοντρικά) όπου, ιστορικά, έχουν σημειωθεί οι ισχυρότερες και καταστροφικότερες καταιγίδες για το λεκανοπέδιο. Επομένως, σε κάθε περίπτωση που υπάρχει έστω και υποψία (υπό προϋποθέσεις) για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί.

Η διαταραχή που θα μας επηρέαζε τα ξημερώματα της Τρίτης, όπως φαίνεται στο ισοβαρικό επίπεδο των 500 hPa

Πηγή χάρτη: https://www.weatheronline.co.uk/

Θερμές και υγρές (ασταθείς) αέριες μάζες πάνω από τον Σαρωνικό, την Αττική και την ανατολική Πελοπόννησο

Πηγή χάρτη: https://www.weatheronline.co.uk/

Στην ίδια περιοχή συμπίπτει και το μέγιστο ανωμεταφοράς την ίδια χρονική περίοδο

Πηγή χάρτη: https://www.weatheronline.co.uk/

Μεταφορά θετικού στροβιλισμού στο ισοβαρικό επίπεδο των 500 hPa

Πηγή χάρτη: https://www.weatheronline.co.uk/

Προγνωστικό τεφίγραμμα για την περιοχή του Σαρωνικού, τα ξημερώματα Τρίτης 13/10

Πηγή γραφήματος: https://www.tropicaltidbits.com/

 

Reanalysis ERA5, πριν την είσοδο του tornadic supercell.

 

Πηγή: http://rawinsonde.com/. 

Με τα παραπάνω δεδομένα, υπήρχε σημαντική πιθανότητα για ιδιαίτερα έντονα φαινόμενα τα ξημερώματα της Τρίτης σε Σαρωνικό και λεκανοπέδιο.

Ωστόσο, πριν από αυτό, η ελληνική ομάδα κυνηγών red sprites και TLEs, αποτελούμενη αυτή τη φορά από τους Χρήστο Ντουντουλάκη, Δημήτρη Σαγιάκο, Ανδριάνα Μπαλτουμα, Αντώνη Λυρά και Στέλιο Φουρτουλάκη (για Αττική) και Παναγιώτη Τσούρα και Τάσο Παλαμίδα (για Βοιωτία), στόχευσαν προς τη γραμμή λαίλαπας που ερχόταν από τη δυτική Ελλάδα, για να συλλάβουν αυτά τα μαγευτικά κόκκινα φαινόμενα πάνω από τις καταιγίδες.

Το αποτέλεσμα, ακόμη και με συννεφιά, εντυπωσιακό καθώς και τα 7 μέλη της ομάδας που επιχείρησε, συνέλαβαν red sprites (μάλιστα οι 3, Ανδριάνα Μπαλτουμα, Αντώνης Λυράς και Στέλιος Φουρτουλάκης, πήραν το «βάπτισμα του πυρός» συλλαμβάνοντας τα πρώτα τους sprites, ενώ η Ανδριάνα Μπαλτουμα γίνεται η 1η γυναίκα στη χώρα μας και όχι μόνο, που συλλαμβάνει αυτό το σπάνιο φαινόμενο). Θα δείτε και τις φωτογραφίες τους παρακάτω. Ο Παναγιώτης Τσούρας από την Βοιωτία είχε ελαφρώς καλύτερο καιρό με αποτέλεσμα να συλλάβει πάνω από 34 red sprites. Ο γράφων (Χρήστος Ντουντουλάκης) συνέλαβε 26 red sprites. Ορισμένα από αυτά, τα παραθέτω εδώ. Η 1η φωτογραφία είναι με τροποποιημένη μηχανή, οι υπόλοιπες είναι 4k video-frames.

Στη συνέχεια, και μετά από αυτήν την «ψαριά», η ομάδα ακροβολίστηκε στο λεκανοπέδιο περιμένοντας τις καταιγίδες. Πράγματι, γύρω στις 4 ήδη είχαν αρχίσει να φαίνονται μακρινοί κεραυνοί στα δυτικά. Προς τις 5 πλησιάζουν κοντά...

Και οι πρώτοι κεραυνοί μέσα στον αστικό ιστό πέφτουν μαζεμένοι (υπήρχαν και περιπτώσεις που έπεφταν 5 ή 7 ταυτόχρονα!). Υπήρξαν αναφορές πως με κάθε κεραυνό, όσοι φίλοι ήταν στις ταράτσες άκουγαν βουητά από τις κεραίες τους (λόγω του ηλεκτρικού φορτίου). Στον Λυκαβηττό όπου βρισκόμουν, το βουητό αυτό ήταν ιδιαίτερα έντονο και επιτάχυνε τη διαφυγή μου από εκεί. Η τελευταία εικόνα είναι συνδυασμός 5 διαδοχικών φωτογραφιών του μισού λεπτού. Δηλαδή όλοι αυτοί οι κεραυνοί έπεσαν μέσα σε 3' το πολύ!

Ακολούθησαν πολλοί κεραυνοί και αστραπές (συχνότητα μικρότερη από 1 ανά δευτερόλεπτο), μεγάλες ραγδαιότητες (200-300 mm/h τοπικά), χαλάζι και στο ακόλουθο βίντεο, μπορείτε να δείτε τι κατέγραψα. Προς το τέλος, φαίνεται να υπήρξε στροβιλισμός καθώς υπήρξαν ξαφνικές ακανόνιστες ριπές και ο άνεμος πρόσκαιρα γύρισε από ΝΝΔ σε ΑΒΑ, πετώντας όλη τη βροχή πάνω μου (φαίνεται και στο βίντεο), ενώ για κάποιες στιγμές φυσούσε προς τα πάνω (ακούγεται η ισχυρή βοή ενώ παράλληλα παρατηρήστε ότι τα φυτά μένουν σχεδόν ακίνητα!). Να σημειώσω ότι δεν πρόκειται για microburst στη συγκεκριμένη περίπτωση. Περισσότερα για αυτό, παρακάτω.

 

Στο βίντεο επίσης, φαίνονται και δυο μεγάλοι πυρήνες, ο ένας δεξιά (πιο ανατολικά) και ο άλλος αριστερά, ο οποίος πρέπει να είχε αρκετό χαλάζι καθώς έδινε διαρκώς αστραπές με έντονο γαλάζιο χρώμα. Δυο χαρακτηριστικά στιγμιότυπα ακολουθούν, ώστε να διακρίνετε τη διαφορά.

 

 

Κάποια στιγμή αργότερα, δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητο ένα γιγάντιο wall cloud προς τα βόρεια (στο Ν. Ηράκλειο όπως αποδείχθηκε αργότερα). Εδώ φαίνεται το wall cloud με το σιφώνι ξηράς (video frames). Εικάζεται ότι μπορεί να είναι multivortex tornado με βάση τις πολλαπλές μύτες που εξέχουν στο κάτω μέρος.

Δείτε τις ζημιές που προκάλεσε.
https://www.alphatv.gr/news/koinonia/article/54093/sifonas-htupise-to-neo-irakleio/
 

Με βάση τις ζημιές αυτές, (διαλυμένες τσιμεντένιες κολώνες από τη βάση τους, δέντρα να καρφώνονται σε αμάξια και σπίτια, ακόμη και ολόκληρη πέργκολα καρφώθηκε σε σπίτι, ηλιακοί θερμοσίφωνες καταστράφηκαν, κ.α.) φαίνεται πως υπάρχει μια περιοχή στο Ν. Ηράκλειο που είδε έναν σίφωνα έντασης EF2 στην αναβαθμισμένη/ενισχυμένη κλίμακα Fujita. Οι ζημιές που αντιστοιχούν σε έναν σίφωνα EF2, είναι: «Σημαντικές ζημιές. Αποσπώνται στέγες από ισχυρές κατασκευές. Μετατοπίζονται θεμέλια του πλαισίου σπιτιών. Κινητά σπίτια καταστρέφονται ολοσχερώς. Μεγάλα δέντρα σπάζουν ή ξεριζώνονται. Ελαφρά αντικείμενα εκτοξεύονται με δύναμη. Αυτοκίνητα σηκώνονται από το έδαφος» και πολλά από αυτά έχουν καταγραφεί στο Ν. Ηράκλειο.

Πηγή: Το ρεπορτάζ του Άλφα (βλέπε σύνδεσμο παραπάνω).

Ιπτάμενη πέργκολα καρφωμένη σε σπίτι. Πηγή: Ιωάννα Αθανασίου

 

Σε αυτό το σημείο θα σας παραπέμψω για περισσότερα, για τον σίφωνα του Ν. Ηρακλείου, με φωτογραφικά ντοκουμέντα αλλά και βίντεο, όπως και πολλές πληροφορίες, πολύτιμες για την εξαγωγή συμπερασμάτων, στο άρθρο του Γιάννη Δραβίλα, στο WeatherAthens! Έχει κάνει εξαιρετική δουλειά! Μπράβο Γιάννη!

 

Την ίδια στιγμή, παρατηρήστε τι κατέγραψε το ραντάρ βροχής και ηλεκτρικών εκκενώσεων στις 0555 και στις 0620, από την εφαρμογή weather and radar, του wetteronline. Ευχαριστώ τον Χρήστο Παπασούλη για τα δεδομένα!

Αν και δεν είναι ραντάρ ανακλαστικότητας, ωστόσο σε τέτοιες ξεχωριστές περιπτώσεις στο εξωτερικό (π.χ. Ολλανδία, Γερμανία) έχει παρατηρηθεί πως το μοτίβο που απεικονίζεται στο ραντάρ βροχής, προσεγγίζει καλά αυτό που θα βλέπαμε σε ένα ραντάρ ανακλαστικότητας. Π.χ. το V-notch που είναι χαρακτηριστικό ενός υπερκυττάρου.

Δείτε και το ραντάρ ανακλαστικότητας της ΕΜΥ που, για τις επίμαχες ώρες, έρχεται να επιβεβαιώνει τα παραπάνω. Μάλιστα στο ραντάρ, φαίνεται να ενισχύεται η άποψη ότι υπήρξε και δεύτερο υπερκύτταρο (ΝΔ του πρώτου, λίγο αργότερα και το οποίο ενδεχομένως να ήταν και tornadic με έναν EF0 κοντά στον Λυκαβηττό και τη γύρω περιοχή... βλέπε και στο τέλος του δικού μου βίντεο παραπάνω). Τον τοποθετώ ως EF0, εφόσον υπήρξε, καθώς αν ήταν παραπάνω τότε σίγουρα θα είχαμε κάποιες ζημιές και στις γύρω περιοχές.

Σε αυτόν τον σύνδεσμο, μπορείτε να δείτε μια λίστα με τους καταγεγραμμένους σίφωνες στην Αττική. Το φαινόμενο δεν είναι όσο σπάνιο μπορεί να υποθέτουν κάποιοι, παρόλο που τραβά την προσοχή των ΜΜΕ μόνο όταν συμβαίνει ακριβώς πάνω από το Σύνταγμα. Π.χ. πέρυσι είχαμε πάλι ένα ξέσπασμα σιφώνων στην δυτική Αττική, ενώ λίγο μετά, ο Ωρωπός έβλεπε χαλάζι διαμέτρου 11-12 εκατοστών.

Οι ραγδαιότητες που καταγράφηκαν σε διάφορους σταθμούς του λεκανοπεδίου έφτασαν και τα 550 mm/h (εδώ, κατά σειρά Αιγάλεω, Αγία Παρασκευή, Νομισματοκοπείο). Ευχαριστώ τον Χρήστο Παπασούλη για τα δεδομένα!

 

Δείτε και από το ραντάρ του ΕΑΑ, το χαρακτηριστικό V-notch με την debris ball καθώς το υπερκύτταρο περνά πάνω από το βόρειο Λεκανοπέδιο. Ευχαριστώ τον Χρήστο Παπασούλη για την υπόδειξη της σελίδας!

 

 

Παρατηρήστε και τη "μύτη" της γραμμής των καταιγίδων να περνά ακριβώς πάνω από την Αθήνα στις 06:15 τα ξημερώματα.

 

Πηγή: EUMETSAT 2020.

Εδώ, το ξημέρωμα, καθώς το υπερκύτταρο φεύγει δίνοντας και κάποια bolt from the blue κρυμμένα στα νέφη ωστόσο.

-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

Προχωράμε σε φωτογραφίες φίλων. Όπως πάντα εδώ βλέπετε μόνο ένα πολύ μικρό δείγμα της δουλειά τους. Ακολουθήστε το σύνδεσμο στο όνομά τους για περισσότερα ή/και για να επικοινωνήσετε μαζί τους. (Αναμένονται και άλλες)

-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

Ακόλουθη φωτογραφία μακράς έκθεσης, φοβερή, από Δημήτρη Σαγιάκο

Ακόλουθες φωτογραφίες από Αλέξανδρο Φιλιππόπουλο

Ακόλουθη φωτογραφία με τα red sprites από Παναγιώτη Τσούρα, Βοιωτία

Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Χρήστο Παπασούλη

Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Γιάννη Μάνεση

Ακόλουθη φωτογραφία από Αλέξανδρο Μπαγιώκο.

Ακόλουθες φωτογραφίες από Τάσο Παλαμίδα και Flickr και με red sprite, Βοιωτία.

Ακόλουθη φωτογραφία από Ανδριάνα Μπαλτουμά η οποία γίνεται η 1η γυναίκα στη χώρα μας (και όχι μόνο) που καταγράφει red sprites!

Ακόλουθη φωτογραφία από Στέλιο Φουρτουλάκη ο οποίος επίσης καταγράφει τα πρώτα του red sprites σε αυτό το κυνήγι!

Ακόλουθη φωτογραφία από Αντώνη Λυρά, που και αυτός καταγράφει τα πρώτα του red sprites σε αυτό το κυνήγι

ενώ εδώ έχει καταγράψει σε βίντεο το tornadic supercell όπως το έβλεπε από τον Πειραιά

 

Ακόλουθες φωτογραφίες από Βασίλη Ζαφειρούδη!

Ακόλουθες φωτογραφίες από Γιώργο Μητρόπουλο!

Ακόλουθη φωτογραφία από τον Στράτο Αυγερινό!

Ακόλουθη φωτογραφία από την Πάτρα και τον Νικόλα Σερέτη!

-----------------------------------------------------------------------------