20/2/21

«Ιστορικός» Χιονιάς 2021

Τελευταία ανανέωση άρθρου: 24.02.2021 (θα υπάρχουν συνεχείς ανανεώσεις και θα μπαίνει υλικό)


Το κέντρο της Αθήνας όπως φαινόταν από τον Λυκαβηττό, την Τρίτη 16/2 το πρωί, χαμένο στα χιόνια.

---------------------------------------------------------------

Παρόλο που μετά τον μεγάλο (ή αν θέλετε «ιστορικό»*) χιονιά του 2008, μεσολάβησαν χιονιάδες με μερικές ή ολικές χιονοστρώσεις και στο κέντρο/κεντρικές περιοχές της Αθήνας ή ακόμη και ως τη θάλασσα (π.χ. Μάρτιος 2011, Φεβρουάριος 2015, Δεκέμβριος 2016, Ιανουάριος 2017, Ιανουάριος 2019), δεν υπήρξε ως φέτος εκείνος ο χιονιάς που θα χαρακτηριζόταν από μεγάλη ένταση και ταυτόχρονα μεγάλη διάρκεια, ώστε να φέρει ολική χιονόστρωση** με αρκετά εκατοστά τόσο στο κέντρο όσο και στο σύνολο σχεδόν του λεκανοπεδίου. 

Ο χιονιάς 14-17/2/2021, εντάσσεται δικαιωματικά λοιπόν σε αυτούς που θα θυμόμαστε, στην περιοχή της Αττικής τουλάχιστον, καθώς τα είχε και τα δυο. Τα ποσοτικά χαρακτηριστικά αυτού του χιονιά ήταν σαφώς διαφορετικά από εκείνων που μεσολάβησαν από το 2008 ως σήμερα. Τα ύψη χιονόστρωσης (μετρημένα σε ευαίσθητες επιφάνειες, βλέπε και τέλος του άρθρου), έφτασαν τα 20-25 εκ. στο ιστορικό κέντρο, τα 25-40 εκ. σε κεντρικές περιοχές του Δ. Αθηναίων ανάλογα με το ύψος (π.χ. 25-30 εκ. για <150 m και 35-40 εκ. για ~200-300 m), ενώ προς τα βόρεια του λεκανοπεδίου και τα βορειότερα προάστια (βορειότερα της Κηφισιάς) ξεπέρασαν και το μισό μέτρο. Επίσης, συγκρίσεις με παλαιότερους χιονιάδες, μόνο πολύ χοντρικά μπορούν να γίνουν για πολλούς και ευνόητους λόγους. Κάθε μεγάλος χιονιάς έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και έχουμε διαφορετικές αναμνήσεις και αίσθηση για τον καθένα από αυτούς. Παραθέτω, έτσι για την ιστορία, έναν χάρτη με τις περιοχές από όπου πέρασα και τις χιονοστρώσεις (πάντα σε ευαίσθητες επιφάνειες) που συνάντησα σε συνδυασμό με το εκάστοτε υψόμετρο (σε τετράγωνο).

Πριν προχωρήσουμε στις φωτογραφίες, κάποια στοιχεία και δεδομένα για αυτήν την Αρκτική αέρια μάζα που μας επηρέασε. Τυπικά, το αν κάποια ψυχρή αέρια μάζα θα χαρακτηριστεί "Αρκτική" ή "Πολική ηπειρωτική" (αν και πολλές φορές θα δείτε να χρησιμοποιούνται και οι δυο όροι), μπορεί κάποιος να το διακρίνει στον χάρτη που απεικονίζει την ισοδύναμη δυνητική θερμοκρασία υγρού βολβού στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa. Παρατηρήστε τον πυρήνα της αέριας μάζας (την εκτεταμένη μπλε περιοχή στα βόρεια, με ομοιόμορφη θερμοκρασία) που βρίσκεται κάτω από τους -12.

Πηγή: https://www.weatheronline.co.uk/.

Ο αυλώνας (LWT) που μας επηρέασε, προερχόμενος από τα βορειοανατολικά, σε 2 φάσεις. Αρχικά με τη μεταφορά θετικού στροβιλισμού τη Δεύτερα το πρωί, και στη συνέχεια, την Τρίτη, μπήκαμε στην "ψυχρότερη" φάση στα 850 hPa με το Aegean Sea effect και τις συγκλίσεις.

 

Πηγή: https://www.meteociel.fr/.

Ο αυλώνας περνά πάνω από την Αττικο-Βοιωτία και την Εύβοια, το βράδυ της Δευτέρας, ενώ ψυχρότερες αέριες μάζες εισέρχονται από το βορειοανατολικό Αιγαίο στην περιοχή μας την Τρίτη το πρωί. Εν ολίγοις, πριν τον αυλώνα, η μεταφορά θετικού στροβιλισμού τη Δευτέρα το πρωί, στη συνέχεια ο αυλώνας με τη μέγιστη "υποστήριξη" το απόγευμα/βράδυ της ίδιας μέρας, και τέλος η έναρξη της σταδιακής αποχώρησης του αυλώνα και η είσοδος ψυχρών αερίων μαζών στα 850 hPa την Τρίτη το πρωί με τις συγκλίσεις ΒΑ και ΒΔ ανέμου στην περιοχή της Αττικής.

 

Πηγή: https://www.weatheronline.co.uk/.

Το προγνωστικό μετεώγραμμα, όπου διακρίνονται, εκτός των άλλων, το ελάχιστο πάχος στρώματος 1000-500 hPa, στα ~518 dam, τιμή με την οποία, με υετό, δύσκολα δεν χιονοστρώνει κεντρικές περιοχές του λεκανοπεδίου. Επίσης, διακρίνονται τα διαδοχικά χιονοκύματα της Τρίτης 16/2.

Πηγή: https://www.wetterzentrale.de/de/default.php.

Με βάση τα παραπάνω, η εκτίμηση που είχε δοθεί στο προφίλ μου στο facebook, στις 13/2 το βράδυ, ήταν:

«Με βάση και τα τελευταία στοιχεία, ως τα ξημερώματα/πρωί της Δευτέρας 15/2 ό,τι πέφτει θα είναι χιόνι και σε κεντρικές περιοχές και σταδιακά παντού ως την παραλιακή ζώνη. Θα υπάρχουν και διαστήματα με διαλείμματα, χωρίς φαινόμενα, κυρίως στα κεντρικά και νότια τμήματα.
 
Στη συνέχεια, από το βράδυ της Δευτέρας και ως τα ξημερώματα/πρωί της Τρίτης 16/2, μπαίνουμε στο κυρίως πιάτο, με περισσότερο κρύο και χιονοπτώσεις που η έντασή τους θα κρίνει το αν και το πόσο «λευκοί» θα ξυπνήσουμε (όσοι κοιμηθούν) εντός του λεκανοπεδίου*. Κατά τη διάρκεια της ημέρας της Τρίτης, θα υπάρχουν και διαλείμματα αλλά φαίνεται να είναι λιγότερα από ότι την Δευτέρα.
 
Το βράδυ της Τρίτης και ως τα ξημερώματα/πρωί Τετάρτης 17/2, φαίνεται και το τελευταίο χιονοκύμα που, συνήθως σε αυτούς τους χιονιάδες, είναι το «κερασάκι» στην τούρτα.
 
Πολύ ισχυροί ως θυελλώδεις βοριάδες αυτές τις μέρες. Θερμοκρασίες ελάχιστες ως -3 στο λεκανοπέδιο, ως -6 στα βορειότερα προάστια την Τετάρτη το πρωί.
 
Από το μεσημέρι της Τετάρτης, ο καιρός βελτιώνεται και η θερμοκρασία ανεβαίνει.
 
*Με την προϋπόθεση ότι τα σημερινά στοιχεία βγαίνουν ως έχουν, θα υπάρξει χιονόστρωση ως τις παραθαλάσσιες περιοχές, έστω και με 1-5 εκ. εκεί. Με τα ίδια στοιχεία οι κεντρικές περιοχές με υψ. <150 m πάνε για 5-10 εκ. και όσο ψηλότερα και βορειότερα τόσο καλύτερα. Πάντως, ας έχει υπόψη του ο αναγνώστης, ότι η εκτίμηση χιονοστρώσεων είναι ιδιαίτερα παρακινδυνευμένη.»

Δεν θα σταθώ στα σωστά της εκτίμησης, αλλά στα λανθασμένα. Φυσικά οι χιονοστρώσεις ήταν εκτός, καθώς οι εκτιμήσεις, ορθά, ήταν μετρημένες από όλους μας. Αν και οι χιονοστρώσεις ήταν "κλειδωμένες", υπήρχε σημαντική αβεβαιότητα για οτιδήποτε παραπάνω και σε τέτοιες περιπτώσεις, καλό θα είναι να μην υποσχόμαστε πολλά, όπως και έπραξαν ορθά όλα τα μέλη της μετεωρολογικής κοινότητας. Επίσης, οι θερμοκρασίες της Τετάρτης το πρωί, δεν κατάφεραν να πέσουν αρκετά λόγω της συννεφιάς. Είχε εκτιμηθεί, βάσει προηγούμενης εμπειρίας, ότι θα υπάρξει ένα καλό τελευταίο χιονοκύμα και πως θα καθάριζε σχετικά γρήγορα ο καιρός (ξαστεριά), ώστε, με αυτό υπόψη, να σημειωθούν αυτές οι ελάχιστες όπως έχει συμβεί σε ανάλογα κύματα στο παρελθόν. Τελικά υπήρξε ένα ασθενικό χιονοκύμα τα ξημερώματα με τη συννεφιά να διατηρείται και το πρωί της Τετάρτης.

Η χαμηλότερη τιμή στα 850 hPa, ήταν -9.3 και την κατέγραψε η ραδιοβόληση της 18Ζ στις 16/2 η ΕΜΥ. 

Πηγή: http://weather.uwyo.edu/upperair/sounding.html.

Επίσης, δείτε την απεικόνιση των δεδομένων της ραδιοβόλησης 06Ζ της 16/2, δηλαδή στις 8 το πρωί ώρα Ελλάδος της Τρίτης, την ώρα που εξελισσόταν το πρωινό μεγάλο χιονοκύμα της Τρίτης. Παρατηρήστε την αναστροφή στη στάθμη των 650 hPa και τον "εγκλωβισμό" της ψυχρής και εμπλουτισμένης με υγρασία, αέριας μάζας χαμηλά. 

Πηγή: http://weather.uwyo.edu/upperair/sounding.html.

Παραθέτω και τους χάρτες των επιφανειακών πιέσεων για την Κυριακή το βράδυ με το χαμηλό στη Ρόδο, τη Δευτέρα το βράδυ, την Τρίτη το πρωί και την Τρίτη το απόγευμα κατά σειρά.

 

Πηγή: http://meteocentre.com/.

Επίσης παραθέτω και την καταγραφή ηλεκτρικών εκκενώσεων από τις χιονοκαταιγίδες που προσέγγισαν το λεκανοπέδιο από τα βόρεια, το βράδυ της Δευτέρας (από Γιώργο Μητρόπουλο και Χρήστο Παπασούλη).


Πηγή: Weather and Radar App.

-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

Ξεκινάμε τη χιονοδιαδρομή μας. Ήδη από την Κυριακή 14/2 το βράδυ, το χιόνι έκανε την εμφάνισή του περιφερειακά στο λεκανοπέδιο αλλά και στις παρυφές του κέντρου. Στη 1 περίπου τη νύχτα προς ξημέρωμα Δευτέρας 15/2 ξεκίνησαν να πέφτουν νιφάδες και σε κεντρικές περιοχές. Οι ακόλουθες φωτογραφίες είναι από την περιοχή της Κυψέλης από τα χαμηλά (130-150 m) ως τα ψηλά (~300 m στον περιφερειακό). Ως το πρωί χιόνιζε έντονα κατά διαστήματα και ήδη υπήρχαν χιονοστρώσεις...

Στη συνέχεια υπήρχαν κάποιες εξάρσεις και κάποια διαλείμματα. Από το απόγευμα της Δευτέρας 15/2, υπήρξε υποτροπή με εντονότερες χιονοπτώσεις.

Και από νωρίς το βράδυ, μια νέα υποτροπή, συνοδευόμενη από πολύ έντονες χιονοπτώσεις, έντυσε στα λευκά και τους δρόμους σε λίγα λεπτά...





Παύση για λίγη ώρα...


Σε αυτή τη φάση εξελίσσεται ένα από τα πιο όμορφα και εντυπωσιακά σκηνικά του χιονιά αυτού. Χιονοκαταιγίδες εισέρχονται από τα βορειοανατολικά. Αστραπές και μπουμπουνητά προϊδεάζουν για το τι θα επακολουθήσει, ενώ αυτό το χαρακτηριστικό "τείχος" χιονονέφωσης συνοδευόμενο από τους βρυχηθμούς των μπουμπουνητών, εισβάλλει με ορέξεις λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Δευτέρας...

Ένα τέταρτο αργότερα, το κύμα φτάνει με σφοδρότητα και στο κέντρο. Σφοδρές ριπές ρίχνουν ό,τι χιόνι υπήρχε στα δέντρα, ενώ στη συνέχεια ξεκινά νέα πυκνή χιονόπτωση. Από εδώ και μετά, βάζουμε πόντους...






Κάποιος είχε αφήσει ένα μικρό χιονάνθρωπο στο δρόμο...

Αυτός ο χιονάνθρωπος θα έπαιρνε πολύ, πάρα πολύ μπόι ακόμη...! Η νύχτα είχε μικροεξάρσεις, όμως στις 6-630 το πρωί της Τρίτης 16/2, άρχιζε το ΕΠΟΣ. Η χιονόπτωση είναι τόσο πυκνή που... όσοι περίμεναν στη στάση για να πάνε στις δουλειές τους, μετά από 10' το... ξανασκέφτονται. Μέχρι να βγω στην Ευελπίδων, ο δρόμος έχει καλυφθεί από χιόνι εντελώς.




Η νύχτα φεύγει, το πρωί έρχεται, τα φώτα σβήνουν, το χιόνι συνεχίζει ακάθεκτο...











0730 το πρωί, η κατάσταση στον περιφερειακό, στην Άνω Κυψέλη, πριν τα χιονοκύματα του πρωινού, ήταν η ακόλουθη...


Μετά από ένα ακόμη κύμα, γύρω στις 0820, η εικόνα ήταν αυτή...











Κατηφορίζοντας προς τα χαμηλά της Κυψέλης, ώρα 0900...










Πολλά σπασμένα κλαδιά ή και πεσμένα δέντρα... (συνολικά αναφέρθηκαν περί τα 1500 σπασμένα μεγάλα κλαδιά ή και δέντρα από καταμέτρηση σε ζημιές στο δίκτυο ηλεκτρισμού, επομένως ο συνολικός αριθμός θα είναι μεγαλύτερος)



Στιγμές χαράς για μικρούς και μεγάλους, στην πλατεία Πρωτομαγιάς...

Προς Πεδίον Άρεως, Γκύζη και οδεύοντας προς τον Λυκαβηττό...



Και ανεβαίνοντας τον Λυκαβηττό, το τοπίο έκοβε την ανάσα. Παγωμένα και λευκά όλα ενώ το χιόνι έπεφτε πολύ πυκνό κατά περιόδους. Η ανάβαση ήταν ζόρικη σε ορισμένα σημεία, ενώ η κορυφή (Αγ. Γεώργιος) που έχει παγωμένο χιόνι και μάρμαρο, έκανε το περπάτημα μια δύσκολη άσκηση. Όλα αυτά, στο κέντρο της Αθήνας, σε έναν λόφο με μέγιστο ύψος τα 270 m. Απολαύστε...






Η μόνη στιγμή που η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας ήταν ορατοί από τον Λυκαβηττό. Μετά, όσο και αν περίμενα, χάθηκαν μέσα στην πυκνή χιονόπτωση που, πολλές φορές δεν σε άφηνε να δεις ούτε στα χαμηλά του Λυκαβηττού...











 

 


 


 

Και επιστροφή στην Κυψέλη, όπου έχουν καθαριστεί οι δρόμοι το μεσημέρι. Το χιόνι ωστόσο συνεχίζει να πέφτει ασταμάτητα...

Η χιονόπτωση συνεχίστηκε ως και το απόγευμα, με εντυπωσιακές εξάρσεις κατά διαστήματα. Το ξημέρωμα της Τετάρτης 17/2, υπήρξε μία μικρή έξαρση, χωρίς κάτι ιδιαίτερο ωστόσο. 

Εδώ ένα βίντεο σε 4Κ ανάλυση με πλάνα από το βράδυ στις 15/2 ως το μεσημέρι της 16/2 από το κέντρο και τον Λυκαβηττό.
 


-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

Προχωράμε σε φωτογραφίες φίλων. Όπως πάντα εδώ βλέπετε μόνο ένα πολύ μικρό δείγμα της δουλειά τους. Ακολουθήστε το σύνδεσμο στο όνομά τους για περισσότερα ή/και για να επικοινωνήσετε μαζί τους. (Το τμήμα αυτό θα ανανεώνεται διαρκώς...)

ΠΡΟΣΟΧΗ: Όλες οι φωτογραφίες και τα δικαιώματα αυτών, ανήκουν στους δημιουργούς τους.

-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Δημήτρη Σαγιάκο - Αθήνα





και βίντεο από τον  Δημήτρη Σαγιάκο:

Ακόλουθες φωτογραφίες από Θανάση Παπαθανασίου - Πεντέλη




 

Ακόλουθες φωτογραφίες από Αλέξανδρο Φιλιππόπουλο - ΑΙΑ (Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών) και Αθήνα.

Ακόλουθες φωτογραφίες από Αντώνη Λυρά - Πειραιά


Και βίντεο από τον Αντώνη Λυρά...

Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Γιώργο Τζεβελέκο - Πικέρμι 


Ακόλουθες φωτογραφίες από Τάσο Παλαμίδα και Flickr - Βοιωτία.


Βίντεο από τη χιονόπτωση στη Λιβαδειά, στις 14/2, από τον Παναγιώτη Τσούρα.

 Ακόλουθες φωτογραφίες από Φίλιππο Κολποδίνο - Μενίδι




Ακόλουθες φωτογραφίες από Γιώργο Μητρόπουλο - Πειραιάς 


Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Θάνο Σταματόπουλο - Πατήσια.




Ακόλουθες φωτογραφίες από Αλέξανδρο Μπαγιώκο - Μαρούσι.




και βίντεο από τον Αλέξανδρο Μπαγιώκο:

Ακόλουθες φωτογραφίες από Νικήτα Μπρούσκο - Κυψέλη.




Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Γιάννη Μάνεση - Μοσχάτο.



και βίντεο από τον Γιάννη Μάνεση:

Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Χρήστο Παπασούλη - Χαϊδάρι.




Ακόλουθο βίντεο από την κάμερα του Ταύρου του Meteoclub και τον Στέλιο Φουρτουλάκη / Meteoclub.

 

όπως και φωτογραφίες από την ίδια περιοχή από τον Στέλιο Φουρτουλάκη / Meteoclub.




 Ακόλουθες φωτογραφίες από Ανδριάνα Μπαλτουμά - Αθήνα. 




 

και βίντεο από την Ανδριάνα Μπαλτουμά:

 

Επίσης, σε αυτόν εδώ τον σύνδεσμο μπορείτε να απολαύσετε ένα αφιέρωμα, με πολλές φωτογραφίες, από τον χιονιά αυτόν στο Χαλάνδρι, από το WeatherAthens και τον Γιάννη Δραβίλα

Και ένα βίντεο από τον Γιάννη Δραβίλα - WeatherAthens - Χαλάνδρι:

 

Ακόμη, σε αυτόν εδώ τον σύνδεσμο, μπορείτε να βρείτε φωτογραφίες από τον χιονιά στην Δυτική Αττική, από τον Νίκο Διολέτη και άλλους φίλους!

Και ένα βίντεο από Μάνδρα - Δ. Αττική

Σε αυτόν εδώ τον σύνδεσμο μπορείτε να δείτε υπέροχες φωτογραφίες από τη χιονισμένη Φ. Νέγρη στην Κυψέλη αλλά και τον Λυκαβηττό, από τον Νικόλαο Λιαναντωνάκη. 4 από αυτές ακολουθούν...




Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Θωμά Μπεντούλη - Οινόφυτα η πρώτη και Νίκαια η δεύτερη

Ακόλουθες φωτογραφίες από Σωτήρη Παπαηλιόπουλο - Άνω Λιόσια



Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Στράτο Αυγερινό - (Περισσότερα από τον Στράτο εδώ) - Θρακομακεδόνες.


Ακόλουθες φωτογραφίες από Θάνο Μανώλη, τον οποίο και ευχαριστώ που τις μοιράζεται μαζί μας! - Αθήνα.







 

Ακόλουθη φωτογραφία από τα χιονισμένα Κρητικά βουνά και τον Αντώνη Μπέρτσια - Ηράκλειο Κρήτης.

Ακόλουθη φωτογραφία από τον Δημήτρη Κατσιγαράκη - Θέρισο, Χανιά Κρήτης


 Ακόλουθη φωτογραφία από την Αγγελική Αγγελίδου - Αργυρούπολη.

Ακόλουθες φωτογραφίες από Κώστα Βίτσιο - Μαρούσι.




Ακόλουθες φωτογραφίες από τον Αχιλλέα Κατσαρό - Ν. Χαλκηδόνα.



Ακόλουθη φωτογραφία από τον Μιχαήλ Καρδαμάκη - Αθήνα / Ζωγράφου. 

και βίντεο από τον Μιχαήλ Καρδαμάκη:

Πάγος σε συντριβάνι στο Μαρούσι, από Γιώργο Γκρέτσικο, στην ακόλουθη φωτογραφία.

Υπέροχες οι ακόλουθες φωτογραφίες από τον Διόνυσο Αττικής και τον Ιωάννη Δημητρό τον οποίο και ευχαριστώ πολύ που τις μοιράστηκε μαζί μας! 












Ακόλουθη φωτογραφία από το όρος Καρβούνης στη Σάμο, με πηγνυόμενη ομίχλη από τον Μανώλη Θράβαλο - Meteographer. Δείτε όλες τις υπέροχες φωτογραφίες από αυτό το φαινόμενο σε αυτόν τον σύνδεσμο!



Φωτογραφικό υλικό από το Reuters, σε αυτόν τον σύνδεσμο


Επίσης, timelapse από το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών

 

Η φωτογραφία της χιονισμένης Ακρόπολης που έκανε τον γύρο του διαδικτύου, τα ξημερώματα 16/2, από τον Σταύρο Πετρόπουλο - Alaska Films.


 Οι πρώτες χιονοστρώσεις, στα βόρεια προάστια, στην κάμερα της ζούγκλας, 15/2 ξημερώματα.


Εικόνες από την κάμερα του EAA στην Πεντέλη στις 15,16 και 17/2.

και επιμένουν ακόμη, στις 19/2, παρά τις υψηλές θερμοκρασίες πλέον και την ηλιοφάνεια. Και θα μείνουν για αρκετές μέρες ακόμη στα βουνά.


 Ο χιονισμένος Υμηττός, μεσημέρι 17/2 από την κάμερα της Νίκαιας (Meteoclub).



-----------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------

*Περί ιστορικού. Ο χαρακτηρισμός ενός χιονιά ως «ιστορικού» είναι ένα καθαρά υποκειμενικό θέμα. Ας πούμε πως, όταν πολλά, σχετικά έμπειρα, μέλη της μετεω-κοινότητας συμφωνούν ότι ένας χιονιάς είναι ιστορικός, να καταγράφεται ως τέτοιος. Από την άλλη, ένα πιο αντικειμενικό κριτήριο, τουλάχιστον για το λεκανοπέδιο, θα ήταν η χιονόστρωση (έστω από 20 εκ. και πάνω, σε πεδινές κεντρικές περιοχές, όπως το Σύνταγμα), αν και πάλι θα υπήρχαν ενστάσεις (π.χ. και αν δεν στρωθεί η παραλιακή ζώνη; ή αν το μισό κέντρο έχει 20+ πόντους και το ιστορικό κέντρο έχει κάτω από 10; Όπως και να'χει κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά).

**Περί μέτρησης χιονόστρωσης. Επειδή έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά για το "πως μετράμε το ύψος του χιονιού που έχει κατακρημνιστεί", η ιδανική περίπτωση θα ήταν να μετρηθεί σε ένα αρκούντως μεγάλο τραπέζι (τεχνικά ονομάζεται χιονοτράπεζα και οι διαστάσεις μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τα χαρακτηριστικά ύψη χιονόστρωσης της εκάστοτε περιοχής), σε ανοιχτό ανεμπόδιστο χώρο, από υλικό στο οποίο η νιφάδα "επιβιώνει" όσο γίνεται περισσότερο. Π.χ. η μέτρηση στον δρόμο, στο πεζοδρόμιο ή στο μάρμαρο δεν ενδείκνυται, καθώς έχει χαθεί αρκετή ποσότητα πριν αρχίσουν να στρώνονται αυτά τα υλικά. Σε πιο "ευαίσθητες" επιφάνειες, η μέτρηση είναι πιο αντιπροσωπευτική της ποσότητας που έχει πέσει. Αυτό βέβαια χωρίς να λάβουμε υπόψη μας τα βροχόμετρα (πολύ χοντρικά 1 mm υετού ~ 1 cm χιονιού αν και αυτό επίσης διαφοροποιείται σημαντικά για περιπτώσεις "υγρού χιονιού" ή "ξηρής πούδρας"). Όπως και να'χει, όποιος επιχειρεί να μετρήσει εκατοστά χιονόστρωσης, καλό είναι να αναφέρει το υλικό πάνω στο οποίο τα μετρά, και πάντα υπό την προϋπόθεση ότι αυτό το υλικό βρίσκεται σε ανοιχτό χώρο. Φωτογραφίες που συνοδεύουν την αναφορά, την κάνουν ακόμη πιο αξιόπιστη. Και πάλι, ωστόσο, δεν είναι εύκολο να κάνει κάποιος ακριβή καταμέτρηση εκατοστών από φωτογραφία, παρά μόνο προσεγγιστική. Υπάρχουν όμως και πάλι κάποιοι τρόποι για να γίνει σωστά αυτή (π.χ. σύγκριση μεγεθών αντικειμένων εντός της φωτογραφίας και σχετικά κοντά μεταξύ τους).

Και κάτι περί κλιματικής αλλαγής. Φυσικά, θα υπάρξουν και πάλι ορισμένοι που θα αναφέρουν ότι επειδή χιονίζει, δεν υφίσταται κλιματική αλλαγή. Δυστυχώς όμως, σε βάθος χρόνου, υπάρχει σημαντική μείωση της συχνότητας των χιονοπτώσεων τόσο στην Αθήνα όσο και στη χώρα μας γενικότερα. Μάλιστα στα βουνά είναι ιδιαίτερα αισθητή αυτή η μείωση.

Με την ευκαιρία, παραθέτω και το γράφημα της θερμοκρασίας για την περιοχή της Κυψέλης. Παρατηρήστε το πρώτο 12ήμερο του μήνα με μέγιστες θερμοκρασίες σταθερά κοντά ή πάνω από 20 βαθμούς και φυσικά την απότομη πτώση στον χιονιά και την ανάκαμψη ως τις 19/2.


 

-----------------------------------------------------------------------------


17 σχόλια:

Γιώργος Λαμέρας είπε...

Το καλύτερο αφιέρωμα για τη Μήδεια που διάβασα ως τώρα! Καλά δομημένο,με ωραία ανάλυση των καιρικών παραμέτρων και χορταστικό οπτικό υλικό. Μπράβο! Ένα ερώτημα μόνο θέλω να βάλω. Σύμφωνα με τον Ζιακόπουλο και όχι μόνο, πέρα από τα κατώφλια θερμοκρασίας, πάχους στρώματος και γεωδυναμικών στις κρίσιμες στάθμες και το πεδίο των πιέσεων στην επιφάνεια, για να στρώσει στο κέντρο της Αθήνας είναι απαραίτητη η θετική μεταφορά στροβιλισμού. Όμως, από αργά το βράδυ της Δευτέρας και καθ΄όλη τη διάρκεια της κορύφωσης των φαινομένων ατην Αττική την Τρίτη, ο αυλώνας μας είχε προσπεράσει και βρισκόμασταν σε περιοχή αρνητικής μεταφοράς. Αρκεί επομένως τελικά η ευνοΪκή σύγκλιση των ανέμων και o μηχανισμός Aegean-effect για να υπερβούν αποτελεσματικά οι νεφικές οδοί (cloud streets) τους ορεινούς φραγμούς και να επηρεάσουν με χιονοστρώσεις όλο το λεκανοπέδιο, ως τα νότια παράλια, χωρίς την ύπαρξη σημαντικού συνοπτικού δυναμικού αιτίου;

Γιώργος Λαμέρας, ή ...αλλιώς: https://www.facebook.com/profile.php?id=100011023007880

Αντί-Συμβατικ0ς είπε...

Γιώργο καλημέρα και σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια! Δεν γνωρίζω ακριβώς πως το διατύπωσε ο Κος Ζιακόπουλος όμως ισχύει. Φαντάζομαι αναφέρεται στο γεγονός ότι η μεταφορά θετικού στροβιλισμού (ΜΘΣ) ψηλά, βοηθά στην ενίσχυση του επιφανειακού χαμηλού που, με τη σειρά του, καθώς όλο το σύστημα κινείται ανατολικότερα, κατευθύνεται, υπό προϋποθέσεις, προς την (ευνοϊκή για εμάς) περιοχή της Ρόδου. Δηλαδή αναφέρεται στην πρώτη φάση της παραπάνω κακοκαιρίας όπου η αιχμή του αυλώνα και το επιφανειακό χαμηλό είναι ακόμη δυτικά και αρχίζει να μετακινείται ανατολικά προς τη χώρα μας (οπότε και η ΜΘΣ και η συνεπαγόμενη ενίσχυση του επιφανειακού χαμηλού καθώς αυτό κινείται ανατολικά, οδηγεί σε έναν προσήνεμο χιονιά σε 2η φάση). Στη συνέχεια αναλαμβάνει το Sea effect και οι «λεπτεπίλεπτες» συγκλίσεις που μπορούν να μας «κάψουν» για λίγες δεκάδες χιλιόμετρα ή να δώσουν έναν αξιομνημόνευτο χιονιά όπως π.χ. του 08 ή του 21.

Γιώργος Λαμέρας είπε...

Για την πρώτη φάση είναι σαφώς όπως το γράφεις. Όμως και η δεύτερη φάση (lake effect), προκειμένου τα φαινόμενα να μην αναχαιτισθούν από τους ορεινούς φραγμούς της Εύβοιας και της Αττικής και να φτάσουν βαθιά στο λεκανοπέδιο και να δώσουν χιονοστρώσεις στο κέντρο, αν έχω ερμηνεύσει σωστά τον κ.Ζιακόπουλο, χρειάζονται και ένα ισχυρό συνοπτικό ανυψωτικό αίτιο και εδώ έρχεται η PVA, ως βασικός όρος της ω-εξίσωσης. Αν δεις χάρτες αρχείου για το 2008 (πχ από εδώ: http://www2.wetter3.de/Archiv/), το 2008 και κατά τη β΄φάση, παράλληλα με το lake effect είχαμε και forcing από τη μέση και ανώτερη τροπόσφαιρα, κάτι που δεν συνέβη στην Μήδεια.

Γιώργος Λαμέρας είπε...

"Τελειώνοντας, θέλω να πω ότι η μη ύπαρξη δυναμικού αιτίου δυσκολεύει το στρώσιμο του χιονιού στο κέντρο της Αθήνας. Υπάρχει βέβαια και η γνωστή σύγκλιση των ΒΑ με τους ΒΔ ανέμους, για την οποία όμως θα χρειαστεί να περιμένουμε ακόμη λίγο για να την αξιολογήσουμε. " https://www.meteo24news.gr/2021/02/ziakopoulos-gia-to-ean-xionisei-stin-attiki.html

Γιώργος Λαμέρας είπε...

Συγγνώμη για τα απανωτά σχόλια, αλλά τελικά βρήκα αυτό που έψαχνα: "Για να στρώσει χιόνι στο κέντρο της Αθήνας, πρέπει να υπάρχει μεταφορά στροβιλισμού, γιατί το βόρειο ρεύμα δεν φτάνει από μόνο του." http://www.meteoclub.gr/themata/nea/516-dimitris-ziakopoulos

Αντί-Συμβατικ0ς είπε...

Γιώργο καλημέρα, καλά κάνεις και στέλνεις, είναι ενδιαφέρον :-) Λοιπόν, το PVA προκύπτει όταν ο αυλώνας είναι δυτικά μας. Άπαξ και μας περάσει, έχουμε lake effect και συγκλίσεις. Π.χ. το 2008, απόγευμα/βραδυ 17/2, μας έχει περάσει, όπως έγινε και φέτος. Π.χ. βλέπε για 2008, εδώ (https://www.meteociel.fr/modeles/archives/archives.php?day=17&month=2&year=2008&hour=18&type=era&map=1&type=era&region=&mode=0). Για τους ορεινούς όγκους που λες, ευτυχώς δεν έχουμε εκτεταμένες οροσειρές με υψόμετρα που υπερβαίνουν το οριακό στρώμα (π.χ. Πίνδος), γύρω μας. Μπορούν εν μέρει να δημιουργήσουν θέματα αλλά όχι για πολλές ώρες, καθώς το φαινόμενο είναι δυναμικό και οι συγκλίσεις μετακινούνται, οπότε αργά ή γρήγορα το χιόνι θα μπει και στο λεκανοπέδιο (και από εκεί και μετά, το τι θα συμβεί εξαρτάται και από άλλους παράγοντες). Μου θύμισες τώρα μια περίπτωση, το 2011, τον Μάρτιο (μια και μπαίνουμε και στον Μάρτιο) όπου πριν τη νύχτα που το έστρωσε (8 προς 9/3/11), όλη σχεδόν την ημέρα στις 8/3, είχαμε τη Δίρφη να μας κάνει "χαλάστρα". Μάλιστα είχε δημιουργήσει και δίνες von Karman πίσω της, αφήνοντας το λεκανοπέδιο με σπασμένη συννεφιά. Ωστόσο, καθώς το σύστημα κινήθηκε ανατολικότερα, οι συγκλίσεις τελικώς ευνόησαν τη χιονόστρωση μέχρι τη θάλασσα (βλέπε https://www.meteociel.fr/modeles/archives/archives.php?mode=0&month=3&day=9&year=2011&map=1&hour=0&type=era&region=) αφού συνδυάστηκαν και με αρνητικές θερμοκρασίες (ένας παράγοντας ακόμη, ευνοϊκός) το ξημέρωμα 9/3 βεβαίως. Γενικότερα, το βόρειο ρεύμα μόνο του εννοείται δεν φτάνει, για αυτό και αναφέρθηκα και στην έντονη (οριζόντια με "αιχμή" προς Αττικοβοιωτία και φυσικά κατακόρυφη) θερμοβαθμίδα στο Αιγαίο, που αποτελεί θερμοδυναμικό αίτιο. Στο προτελευταίο σχόλιό σου, αναφέρεται (ο Κ. Ζιακόπουλος) σε δυναμικό αίτιο, οπότε δεν είμαι σίγουρος πως ακριβώς χρησιμοποιεί τον όρο "μεταφορά στροβιλισμού". Στον 2ο τόμο του Κ. Ζιακόπουλου, από τη σελ. 109 και μετά, αναφέρεται σε αυτό που συζητάμε και έχω την αίσθηση ότι και εκεί, για την PVA συγκεκριμένα, αναφέρεται στην αρχική φάση του συστήματος.

Γιώργος Λαμέρας είπε...

Σε ευχαριστώ για την αναλυτικότατη απάντησή σου! Δυστυχώς, εμάς τους ερασιτέχνες (μη φυσικομαθηματικούς) μετεωρολόγους, οι περισσότεροι επαγγελματίες μας ψιλοσνομπάρουν. Όντως, η τελευταία φάση του 2008, η βραδυνή, που ευνόησε τα νότια και δυτικά τμήματα της Αττικής, έγινε χάρη στις συγκλίσεις. Όμως από το βράδυ του Σαββάτου ως το μεσημέρι της Κυριακής είχαμε και συνοπτικό δυναμικό αίτιο, πέρα από το lake effect. Φέτος ολόκληρη σχεδόν η κατάσταση για την Αττική έγινε με το άξονα της τραφ στα ανατολικά μας, αυτή ήταν κατά τη γνώμη μου η μεγάλη διαφορά με το 2008. Νομίζω πως θα δούμε στο εγγύς μέλλον papers για τη Μήδεια, με διαγνωστικές αριθμητικές προσομοιώσεις που θα αποτιμούν, ποιοτικά και ποσοτικά, τη συμβολή όλων των διαδικασιών και παραμέτρων Οι χάρτες του Meteociel προσωπικά δε μου αρέσουν. Κάπως ...χοντροκομμένοι μου φαίνονται, καλοί για μια πρώτη ματιά ίσως. Προτιμώ αυτούς του wetter3.de, που έχει και μια μεγάλη γκάμα παραμέτρων και συνήθως αυτούς χρησιμοποιώ και στις αναρτήσεις μου.

Χάρηκα πολύ για τη κουβέντα μας Χρήστο!

Αντί-Συμβατικ0ς είπε...

Γιώργο και γω χάρηκα! Οι χάρτες του Meteociel, καθαρά από συνήθεια. Καταλαβαίνω τι εννοείς :-) Για το 2008 δεν μπορώ να εκφέρω πλήρη γνώμη για πριν το "τελείωμα", καθώς δεν ήμουν παρών (μόλις είχα μπει στρατό και όπως καταλαβαίνεις, κόντεψα να πάρω αναβολή χαχαχα). Ακόμη και τώρα, αν η σύγκλιση έβγαινε 50 km δυτικότερα (όπως και την έδειχναν κάποια μοντέλα) ή ανατολικότερα (όπως επίσης την έχουμε δει πολλές φορές τις περασμένες χρονιές), πάλι θα χτυπιόμασταν. Περιμένω και γω να δω αυτά τα paper! Χαιρετώ, καλή συνέχεια :-)

Γιώργος Λαμέρας είπε...

Και μιάς και με πέτυχες να σκαλίζω το αρχείο μου για το 2008 ...

"This event was characterized by significant snowfall even at
coastal areas. Three stages were identified during the event.
Firstly, upper-level cold air masses were transported towards
Greece by a north-easterly flow; at a second stage, the NE
flow brought cold air over the warmer Aegean Sea. These
two stages led to snow depth of 20–50 cm over the northern,
central and eastern part of the GAA. At the final stage, on
18 February, a local flow was developed due to the local topography resulting in snow depth of 30 cm over the western
and southern part of the GAA."

(από https://adgeo.copernicus.org/articles/23/25/2010/adgeo-23-25-2010.pdf Για να ...φρεσκάρεις τη μνήμη σου)

Καληνύχτα!

πανος είπε...

Γεια σας παιδια, ερωτηματα και αποριες για τη Μηδεια ειναι παρααα πολλα για να τα γραψουμε...μονο σε καμια συναντηση....αλλα το γιατι υπηρξε ευκολη σχετικα χιονοστρωση με -0,6 Τ και -1 σημειο δροσου στο Κεντρο της αθηνας δε το εχω δει πουθενα απαντημενο.. καθως ειναι γνωστο απο παλαιοτερους χιονιαδες οτι με -9 στα 850 το κεντρο δεν χιονοστρωνετε(βλ. φλεβαρης 2015, Αριαδνη γεναρης 2017,Τηλεμαχος 2019 )

Αντί-Συμβατικ0ς είπε...

Πάνο καλησπέρα :-) Πράγματι, αυτό θέλει συζήτηση από κοντά. Μπορεί να έχεις -8 στα 850 hPa και χιονόνερο (και το έχουμε δει) και -5 στα 850 hPa και πυκνή χιονόπτωση και χιονόστρωση (και αυτό το έχουμε δει). Έχει μεγάλη σημασία καταρχάς το οριακό στρώμα (από την επιφάνεια ως τα 850 hPa χοντρικά), οι άνεμοι σε αυτό και η συνεπαγόμενη υγρασία που θα κρίνει το πόσο θα αντέξει η νιφάδα κάτω από το επίπεδο παγοποίησης. Επίσης για τον χιονιά 16-17/2 (τη "Μήδεια" όπως τη λένε) ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι η ένταση ήταν πολύ μεγάλη (δεν συγκρίνεται καν με 15, 17 ή 19 στο κέντρο τουλάχιστον), ενώ και η διάρκεια ήταν επίσης μεγάλη.

panos είπε...

Ναι ισχυει οτι η ενταση και η διαρκεια ηταν το βασικο στοιχειο της Μηδειας που σιγουρα βοηθησε στη χιονοστρωση...χαρακτηριστικες ηταν οι εικονες απο βιντεακια που βγαλαμε απο ξανα-στρωμενους 'δευτερη φορα' δρομους πατημενους απο αυτοκινητα...αυτο δε το ειχαμε ξαναζησει Αθηνα...χωρια τα εκχιονιστικα κολωνακι και Πειραια...

panos είπε...

Χρηστο ασχετο , στη Βικιπαιδεια γιατι δεν υπαρχει ουτε ενα αρθρο που να ανεφερεται στη Μηδεια και γενικοτερα σε αυτη την κακοκαιρια ; οι Αμερικανοι ολο ανεβαζουν τους δικους τους χιονιαδες, βλεπω αρθρα ..για την ευρωπη λιγα πραγματα ...

Γιώργος Λαμέρας είπε...

Θα υπάρξουν papers νομίζω σύντομα, από Έλληνες ερευνητές. Όπως η πολύ καλή δημοσίευση του Λαγουβάρδου για τον χιονιά του Μάρτη του 87. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.524.7799&rep=rep1&type=pdf Αν είσαι εξοικειωμένος με μετεωρολογικές δημοσιεύσεις, διαβασέ την, αξίζει τον κόπο.

Αντί-Συμβατικ0ς είπε...

Πάνο, ό,τι είπε ο Γιώργος, δώσε λίγο χρόνο διότι είναι φρέσκο ακόμη. Εννοείται πως θα υπάρξουν ερευνητικές εργασίες, αλλά αυτές θα πάρουν κάμποσο χρόνο, διότι δεν είναι εύκολο (χρειάζεται να μαζευτούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, να γραφτούν, να διορθωθούν, να εγκριθούν από κριτές σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, κ.α.)

panos είπε...

Γιωργο πολυ ενδιαφερον το αρθρο του κυριου λαγουβαρδου για τον μαρτη του 87', περιγραφη με καθε λεπτομρεια...

panos είπε...

Παιδια και Χρηστο , εφτιαξα επιτελους ενα αρθρο μετα απο μηνες στη Βικιπαιδεια με θεμα February 2021 European cold wave...ο τιτλος ηταν ηδη ετοιμος απο καποιον αλλο βεβαια, τεσπα... οποιος εχει λιγο ελευθερο χρονο και ορεξη να προσθεσει γεγονοτα και φωτογραφιες μπορειτε ελευθερα...πρωτα καντε μια εξασκηση στην επεξεργασια αρθρων στην βικιπαιδεια ομως γιατι δεν ειναι απλη η δημιουργια και επεξεργασια αρθρων... οι φωτογραφιες δεν πρεπει να παραβιαζουν δικαιωματα καποιου , τα γεγονοτα θελουν αποδειξη απο καποια πηγη με λινκ που παραπεμπει σε καποιο σαιτ... Το λινκ του αρθρου ειναι απο κατω,
σκεφτομουν να βαλω ενα Infobox οπως εχουν στη βικιπαιδεια για αλλες κακοκαιριες οπως αυτη της Αριαδνης πχ...
https://en.wikipedia.org/wiki/Draft:February_2021_European_cold_wave