Athens Astrophotography and Storm Chasing Team: σίφωνας

Τελευταία ανανέωση: 09.11.2021 (ανανέωση χαρτών υετού)

Ο Οκτώβρης είναι εδώ!

-----------------------------------------------------------------------------

Μετά από ένα μακρύ, άνομβρο, αρκετά θερμό διάστημα, χωρίς καιρικό ενδιαφέρον για το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας μας, ο Οκτώβρης δήλωσε παρών με αλλεπάλληλα κύματα διαταραχών από τις 6/10 αρχικά στη δυτική Ελλάδα και στη συνέχεια και στην υπόλοιπη χώρα μέχρι και τις 16/10. Μέσα σε 10 μέρες, έγιναν πάρα πολλές καταγραφές, τόσο σε καταιγίδες, κεραυνούς, υετό (αλλά και σε TLEs από την ομάδα μας, τόσο στο Ιόνιο, όσο και στο Αιγαίο).

Οι υψηλές πιέσεις (κόκκινο χρώμα) στη δυτική Ευρώπη, δημιουργούσαν ένα ευνοϊκό σκηνικό για την συνεχόμενη κάθοδο διαταραχών (πράσινο χρώμα στην περιοχή μας), στην Ιταλία και στα δυτικά της χώρας μας.

Πηγή χαρτών: Meteociel.

Το αποτέλεσμα αυτών των διαταραχών ήταν οι ισχυρές βροχές και καταιγίδες με αποκορύφωμα την Πέμπτη 14/10 και την Παρασκευή 15/10. Ακολουθούν οι χάρτες επιφανειακών πιέσεων για αυτές τις δυο μέρες συγκεκριμένα, όπου φαίνεται το βαρομετρικό χαμηλό στα νοτιοδυτικά της χώρας μας (Πέμπτη), κινούμενο βορειότερα σταδιακά την Παρασκευή.

Πηγή χαρτών: Weatheronline.

Ακολουθεί ο χάρτης στο ισοβαρικό επίπεδο των 500 hPa, όπου φαίνεται η διαταραχή που έδωσε την εντυπωσιακή καταιγίδα (μία από τις πολλές των ημερών), την Παρασκευή 15/10 το μεσημέρι. Παρατηρήστε την αιχμή της trough που διασχίζει (και) την περιοχή της Αττικής από ΝΔ προς ΒΑ, συνοδευόμενη από ψυχρότερες αέριες μάζες σε αυτό το επίπεδο. Μια κλασική πολλά υποσχόμενη περίπτωση.

Επίσης για την ίδια περίπτωση, δείτε τον άξονα Α. Πελοποννήσου, Δ. Αττικής, να βρίσκεται στην αριστερή έξοδο του αεροχειμάρρου προς το μεσημέρι της 15/10, την ώρα που εκδηλώθηκε η ισχυρή καταιγίδα (πιθανό υπερκύτταρο επίσης) στο λεκανοπέδιο.

Πηγή χαρτών: Weatheronline.

Και εδώ, η απεικόνιση της εισόδου της καταιγίδας, το μεσημέρι της 15/10, από το ραντάρ του ΕΑΑ στην Πεντέλη.

Διαδοχικές μετωπικές επιφάνειες από δυτικά προς ανατολικά, επηρέασαν τη χώρα αυτές τις μέρες. Τα προγνωστικά τεφιγράμματα για την Αθήνα για 10, 11 (Ραδιοβόληση CAPE/LI: 2400/-7.6), 14, 15/10 (Ραδιοβόληση CAPE/LI: 1100/-5.7) "δείχνουν" καταιγίδες, ενώ αξιοσημείωτη είναι η κορεσμένη ατμόσφαιρα στις 14/10 σχεδόν μέχρι την τροπόπαυση, με την καμπύλη του σημείου δρόσου και της θερμοκρασίας "κολλημένες".

Πηγή διαγραμμάτων: Tropical Tidbits.

Όσο για το βράδυ της 13ης Οκτωβρίου, είχαμε την καταγραφή ενός υπερκυττάρου (πιθανότατα non-tornadic, αν και υπήρξε funnel που έχει καταγραφεί σε βίντεο, μαζί με την περιστροφή ολόκληρου του κυττάρου), πρώτα στην περιοχή της Ελευσίνας, και στη συνέχεια, καθώς αυτό απέκλινε προς τα δεξιά, εντός του λεκανοπεδίου. Μάλιστα, το υπερκύτταρο αυτό έρχεται ακριβώς 1 χρόνο μετά τον σίφωνα ξηράς στο Νέο Ηράκλειο. Αν και το προγνωστικό τεφίγραμμα όπως και η ραδιοβόληση του μεσημεριού της ίδιας μέρας, δεν προμήνυαν αυτό που ακολούθησε, ωστόσο παρατηρήστε τη δημιουργία ενός αβαθούς χαμηλού στην Αργολίδα εκείνη την ώρα

Πηγή χάρτη: Weatheronline.

Δείτε και την απεικόνιση του υπερκυττάρου στο ραντάρ του ΕΑΑ στην Πεντέλη, παρακάτω.

όπως και το μέγεθός του, από την κάμερα του ΕΑΑ στην Πεντέλη, εδώ:

Τέλος, στο ακόλουθο βίντεο από τον Χρήστο Παπασούλη, φαίνεται ξεκάθαρα η δομή του υπερκυττάρου, πίσω από το Αιγάλεω, λίγο πριν μπει στο λεκανοπέδιο, με την περιστροφή και το funnel που καταγράφηκε και από άλλους παρατηρητές προς τον Πειραιά. (Επιλέξτε ταχύτητα 0.5 ή 0.25 από το γρανάζι κάτω δεξιά στο βίντεο, για να δείτε καλύτερα τα χαρακτηριστικά του).

-----------------------------------------------------------------------------

Η κακοκαιρία αυτή, αφήνει σταθμούς της Αθήνας με storm total κοντά στα 150-200 mm ή και παραπάνω σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. Δάφνη όπου μόνο την Πέμπτη έπεσαν 170-190 mm τοπικά, όπως μετρήθηκαν σε δυο ιδιωτικούς σταθμούς στην περιοχή, ενώ ο αντίστοιχος του ΕΑΑ στη Δάφνη, σε άλλο σημείο, έγραψε 130 mm την ίδια μέρα). Η Κυψέλη (Δικαστήρια) κλείνει με storm total των ημερών 14 και 15/10, 162 mm (121 και 41 αντίστοιχα).

Είναι πλέον όλο και πιο συχνό το φαινόμενο, να υπάρχουν μακρές περίοδοι ανομβρίας και στη συνέχεια να πέφτει μαζεμένο το νερό πολλών μηνών ή ακόμη και του έτους σε λίγες ώρες.

Ακολουθεί ο χάρτης ημερήσιου υετού για την κύρια ημέρα της κακοκαιρίας που ήταν η Πέμπτη 14.10.2021. Ένας χάρτης που επιμελήθηκε ο Χρήστος Παπασούλης, συλλέγοντας δεδομένα από δίκτυο σταθμών του ΕΑΑ και ιδιωτικών.

Ακολουθεί το βόρειο τμήμα του Λεκανοπεδίου, σε έναν χάρτη που, επίσης, επιμελήθηκε ο Χρήστος Παπασούλης, με τα περισσότερα χιλιοστά (172) προς τη μεριά της Ν. Φιλαδέλφειας και της Μεταμόρφωσης (142).

Πάνω σε αυτούς τους χάρτες του Χρήστου, έβαλα κάποιες χοντρικές ισοϋέτιες καμπύλες που, σε γενικές γραμμές, δίνουν την αίσθηση των υψών βροχόπτωσης ανά περιοχή.

----------------------------------------------------------------------------

Εδώ μπορείτε να βρείτε την ανάλυση της καιρικής κατάστασης, από την ΕΜΥ, επί του έκτακτου δελτίου που εκδόθηκε στις 6/10/2021: http://www.hnms.gr/emy/el/meteorology/meteorological_news?name=2110080948.

Εδώ μπορείτε να βρείτε την ανάλυση της καιρικής κατάστασης, από την ΕΜΥ, επί του έκτακτου δελτίου που εκδόθηκε στις 12/10/2021: http://www.hnms.gr/emy/el/meteorology/meteorological_news?name=2110121237.

Εδώ μπορείτε να δείτε τον υετό από τους σταθμούς του ΕΑΑ και μια μικρή σύνοψη της κατάστασης: https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1967.

-----------------------------------------------------------------------------

Προχωράμε σε κάποιες από τις καταγραφές.

Sprites από τις καταιγίδες του Ιονίου, το βράδυ της 6/10.

-----------------------------------------------------------------------------

Καταιγίδα, νωρίς το βράδυ 10/10.

-----------------------------------------------------------------------------

Καταιγίδα με εντυπωσιακό Shelf cloud το απόγευμα στις 11/10.

Σε αυτό το σημείο, παρατηρήστε το κεραυνικό πλήγμα στη νότια πλευρά των Τουρκοβουνίων.

Την επόμενη μέρα, έγινε ανεύρεση του σημείου πτώσης του κεραυνού και των συνεπειών του σε δέντρα και στο έδαφος. Δείτε αυτήν την συναρπαστική αναζήτηση και τα αποτελέσματά της, μέσα από φωτογραφίες, εδώ.

Ακολουθεί ένα μίνι βίντεο 44'' από το φωτογενές Shelf cloud στις 11/10, και στο τέλος στιγμιότυπα από 3 εντυπωσιακούς πολλαπλούς κεραυνούς, από την ίδια καταιγίδα.

-----------------------------------------------------------------------------

Red Sprites και καταγραφή εντυπωσιακού ELVES από Δ. Αττική το βράδυ της 11/10.

Το εντυπωσιακό ELVES στις 2301 τοπική ώρα (Ελλάδος), κοιτώντας προς τις καταιγίδες στη ΝΔ Βουλγαρία κοντά στα σύνορα με τη χώρα μας εκείνη την ώρα.

Και κάποια από τα υπόλοιπα events προς Ιόνιο και Β. Ελλάδα - Βουλγαρία...

-----------------------------------------------------------------------------

Υπερκυτταρική καταιγίδα με funnel cloud το βράδυ στις 13/10.

-----------------------------------------------------------------------------

Αλλεπάλληλες καταιγίδες με πάρα πολλή βροχή και χαμηλή νέφωση όλη τη μέρα σχεδόν, στις 14/10.

Παρατηρήστε το fireball στην ακόλουθη εικόνα, δεξιά του κεραυνού, χαμηλά στο έδαφος.

-----------------------------------------------------------------------------

Ισχυρή καταιγίδα, ξημερώματα 15/10.

Εδώ, τα πράγματα ήταν επικίνδυνα καθώς οι ραγδαιότητες στο σημείο που ήμουν, ήταν αρκετές για να πλημμυρίσουν όλα πολύ γρήγορα, με τους κεραυνούς να πέφτουν επικίνδυνα κοντά για αρκετά λεπτά, ενώ ο σφοδρός άνεμος δημιουργούσε ένα πανδαιμόνιο. Μέσα σε αυτόν τον χαμό, προτίμησα να ψάξω για ασφαλές σημείο, οπότε δεν έχω πολλές φωτογραφίες. Η μόνη που επιλέγω από αυτήν την καταιγίδα στα ξημερώματα της Παρασκευής, είναι η ακόλουθη, καθώς, νομίζω πως απεικονίζει αυτό το πανδαιμόνιο αρκετά καλά. Νερά στον φακό, ένας κοντινός κεραυνός δεξιά και οι κινήσεις των δέντρων να έχουν γράψει από τον σφοδρό άνεμο. Πίσω, η Αθήνα εξαφανισμένη από τη βροχή.

Στη συνέχεια, και αφού ηρέμησαν τα πράγματα, ο βορειοανατολικός ορίζοντας έδινε ρεσιτάλ με τις λάμψεις και τους μακρινούς κεραυνούς από τις καταιγίδες που είχαν φύγει προς Εύβοια, να δεσπόζουν και να κάνουν τη νύχτα μέρα.

-----------------------------------------------------------------------------

Ισχυρή καταιγίδα, μεσημέρι 15/10.

Το εντυπωσιακό σε αυτήν, πέρα από πολλά άλλα, ήταν και το πολύ έντονο και διάχυτο γαλαζοπράσινο χρώμα της, κάτι που, όπως έχουμε δει και παλαιότερα, υποδηλώνει την ύπαρξη χαλαζιού (και όντως είχαμε χαλαζόπτωση, τουλάχιστον στα δυτικά τμήματα του λεκανοπεδίου). Στην καταιγίδα αυτή υπήρχε και low level rotation τουλάχιστον, ενώ πιθανολογείται πως και αυτή ήταν υπερκύτταρο και λόγω της δομής της αλλά και της μορφής της στο radar του ΕΑΑ (βλέπε παραπάνω).

Και εδώ, καθώς φεύγει προς τα βορειοανατολικά...

Ακολουθεί ένα μικρό βίντεο από αυτήν την καταιγίδα, μαζί με κάποιους κεραυνούς στο τέλος του:

-----------------------------------------------------------------------------

Προχωράμε σε φωτογραφίες φίλων από τις προαναφερθείσες διαταραχές. Όπως πάντα εδώ βλέπετε μόνο ένα πολύ μικρό δείγμα της δουλειά τους. Ακολουθήστε το σύνδεσμο στο όνομά τους για περισσότερα ή/και για να επικοινωνήσετε μαζί τους. (Αναμένεται και άλλο υλικό)

-----------------------------------------------------------------------------

Ακόλουθες φωτογραφίες από Δημήτρη Σαγιάκο, από Αθήνα (μαζί με καταγραφή Sprites και ELVES από Δ. Αττική).