9/6/10

Αρχείο και στατιστική ανάλυση καταιγίδων στο λεκανοπέδιο Αττικής

Τελευταία ενημέρωση αρχείου: 01.01.2024

===========================================================
Χρήση (αναδημοσίευση τμήματος ή ολόκληρου, αντιγραφή, κ.λπ.) του αρχείου/άρθρου αυτού, μπορεί να γίνεται με ενεργό link που θα οδηγεί εδώ, ενώ θα πρέπει να αναφέρεται ρητά ο δημιουργός του αρχείου (Χρήστος Ντουντουλάκης).
===========================================================

Όσο αφορά το διάστημα 2002-2008, τα στοιχεία αυτά συλλέχθηκαν από τις αναφορές των μελών στο αρχείο της HellasWeather (νέο site). Στη συνέχεια, έγιναν (και γίνονται ακόμη) διορθώσεις και προσθήκες από διασταύρωση στοιχείων και με τη βοήθεια του Χρήστου Παπασούλη τον οποίο και ευχαριστώ!

Τα στοιχεία αυτά κρίνονται απολύτως αξιόπιστα για δύο πολύ απλούς λόγους:

1) υπήρχε πλήρης περιγραφή των φαινομένων από πολλά άτομα ταυτόχρονα και από διαφορετικές περιοχές του Λεκανοπεδίου
2) το φαινόμενο της καταιγίδας είναι πολύ συγκεκριμένο, ορισμένο με σαφήνεια και δεν γίνεται να παρερμηνευτεί με κάτι άλλο.

Ως καταιγίδα, καταγράφεται το γεγονός που συνοδεύεται από "ηλεκτρικά φαινόμενα" (αστραπές, βροντές).

Να σημειωθεί εδώ ότι ο όρος "ηλεκτρική καταιγίδα" που αναφέρεται σε ΜΜΕ ορισμένες φορές, δεν υφίσταται καθώς δεν έχει καμία λογική. Εξ'ορισμού όλες οι καταιγίδες έχουν ηλεκτρικά φαινόμενα. Αντιστρόφως, όταν δεν έχουμε ηλεκτρικά φαινόμενα, δεν καταγράφεται καταιγίδα.

Ως ημέρα καταιγίδας, καταγράφεται η μέρα κατά την οποία, εκδηλώνεται το φαινόμενο της καταιγίδας τουλάχιστον 1 φορά κατά τη διάρκειά της.

Οι ημέρες καταιγίδας αναφέρονται στο λεκανοπέδιο, δηλαδή λαμβάνονται υπόψη και καταιγίδες των νοτίων ή βορείων πεδινών περιοχών της Αθήνας (π.χ. Πειραιάς, Νίκαια, Ηλιούπολη, Μαρούσι, Κηφισιά, κ.λπ.). Δεν καταγράφονται καταιγίδες περιοχών έξω από το λεκανοπέδιο (π.χ. Σπάτα, Μαρκόπουλο, Κάντζα, κ.λπ.) ή γενικότερα καταιγίδων που δεν επηρεάζουν με οποιονδήποτε τρόπο το λεκανοπέδιο. Οι οριακές περιπτώσεις είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού ανά έτος, επομένως οι μικρο-διαφορές που μπορεί να προκύπτουν είναι αμελητέες.

Με αυτήν την έρευνα, λαμβάνουμε την πραγματική εικόνα για τον αριθμό ημερών καταιγίδας, όπως αυτή ορίστηκε πριν, εντός του λεκανοπεδίου Αττικής, καθώς πριν από αυτήν είχαμε αποσπασματικές έρευνες με ελλιπή ή λανθασμένα στοιχεία, ακόμη και από επίσημους σταθμούς/φορείς.

Η συλλογή των στοιχείων έγινε για τη χρονική περίοδο που ξεκινά από τον Ιανουάριο του 2002 και φτάνει ως σήμερα.

1) Εδώ έχουμε το διάγραμμα "αριθμός ημερών καταιγίδων-χρόνος" για κάθε μήνα από 01/2002 ως σήμερα. (Για πρακτικούς λόγους, το διάγραμμα είναι σε 3 μέρη: 2002-2009, 2010-2017 και 2018- ). 


2) Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει τον αριθμό ημερών καταιγίδας ανά έτος. Πάλι υπάρχει μια γραμμή τάσης ώστε να φαίνεται καθαρά η περιοδικότητα. Καλύτερα έτη ήταν τα 2019-2009-2014 με 47-46-42 ημέρες καταιγίδας αντίστοιχα μέσα στο έτος. Υπάρχει μία τάση αύξησης τα τελευταία έτη. 

3) Εδώ έχουμε ένα διάγραμμα για το πως κατανέμονται οι ημέρες καταιγίδας ανά εποχή. Κυρίαρχος είναι το φθινόπωρο στο διάστημα 2002-2023. Σε αυτό το διάστημα 22 ετών, συνολικά καταγράφηκαν 686 ημέρες καταιγίδας.


4) Διάγραμμα μέσου όρου ημερών καταιγίδας ανά μήνα. Καλύτεροι μήνες για καταιγίδες, ο Σεπτέμβρης και ο Ιούνιος σύμφωνα με αυτό το πολυετές δείγμα.

5) Υπάρχουν "μαγικοί αριθμοί"; Υπάρχουν δηλαδή μέρες μέσα στο μήνα που η καταιγίδα προτιμά να εκδηλώνεται; Αν κάνουμε το διάγραμμα "αριθμός καταιγίδας-ημέρες", τότε τα δεδομένα του πολυετούς δείγματος μας υποδεικνύουν την 26η κάθε μήνα. Να ληφθεί υπόψη ότι η 31η έχει ούτως η άλλως λιγότερες πιθανότητες και λόγω του ότι εμφανίζεται 7 φορές το χρόνο (7 μήνες έχουν 31 μέρες), αλλά και η 30ή εμφανίζεται 11 (λείπει ο Φλεβάρης), όπως και η 29η. Ο "νόμος των μεγάλων αριθμών" της στατιστικής πάντως, ιδανικά υπαγορεύει πως οι μέρες από τη 1η ως και την 28η που έχουν ίσες πιθανότητες να καταγραφούν ως ημέρες καταιγίδας, θα πρέπει (μετά από, θεωρητικά άπειρο χρόνο) να είναι "ισόπαλες", οπότε, στη πραγματικότητα, με αυτήν την λογική, οι μέρες που είναι πιο πιθανές για τις επόμενες καταιγίδες, είναι αυτές που έχουν και τη μικρότερη συχνότητα εμφάνισης (από 1η ως 28η πάντα). Αυτό, υπό κάποιες συνθήκες, έχει παρατηρηθεί ότι συμβαίνει.

Συνολικός μέσος όρος για αυτό το διάστημα καταγραφών δείχνει ότι έχουμε 31.2 ημέρες καταιγίδας/έτος και περίπου 2.6 ημέρες καταιγίδας/μήνα στο Λεκανοπέδιο.

6) Tο ακόλουθο γράφημα δείχνει τι συμβαίνει την "θερμή" ή "καλοκαιρινή" περίοδο, σχετικά με τον αριθμό ημερών καταιγίδας, με βάση το πολυετές δείγμα, στο λεκανοπέδιο. 

 

==========================================================





2 σχόλια:

ThanosP είπε...

Πολύ χρήσιμο το αρθρο σου Χρήστο και σωστά στημένο.
Ενδιαφέρον θα είχε και η ποσότητα υετού πχ ένας γενικός μέσος όρος δείγμα για το μέχρι που μπορεί να φτάσουν οι καταιγίδες υετικά στο λεκανοπέδιο.
Βέβαια οι καταιγίδες είναι πολύ τοπικές και ένα μοναδικό δείγμα δεν θα έβγαζε συμπέρασμα.
Ένα άλλο θέμα είναι η περιοδικότητα των βίαιων γεγονότων αν αυτά αυξάνονται ή υπάρχει και εκεί ένας "μπούσουλας".
Όπως και να χει συνέχισε τις καταγραφές είναι ΠΑΡΑ πολύ χρήσιμες.

Αντί-Συμβατικ0ς είπε...

Να'σαι καλά Θάνο, σε ευχαριστώ! :) Μακάρι να'χα χρόνο και δεδομένα για να κάνω αυτό που λες. Ετοιμάζω κάτι άλλο τώρα πάντως και θα χρησιμοποιήσω ετήσια υετικά δεδομένα και από το σταθμό σου (έναν από τους ελάχιστους σταθμούς - υπόδειγμα στο διαδίκτυο και τα συγχαρητήρια μου για αυτό) τα οποία με βοήθησαν για αυτό που θα δείτε αρχές του νέου έτους ;) Πάντως, από τις πιο πρόσφατες καταιγίδες, ένα άνω όριο είναι γύρω στα 180-200 mm (βλέπε 1977 με 180 mm στο κέντρο). Από την άλλη βέβαια, ρόλο παίζει και η ραγδαιότητα και η Αττική είχε ανέκαθεν πολύ μεγάλες ραγδαιότητες σε τέτοια περιστατικά (αποδεικνύεται και τώρα με τους σταθμούς), οπότε π.χ. μπορεί να έχεις 180 mm σε 6 ώρες αλλά μπορεί να έχεις και 100 mm σε 1,5 ώρα...