Πτώση κεραυνού στα Τουρκοβούνια και αναζήτηση σημείου επαφής και συνεπειών

Αυτές οι μέρες προσφέρονται για καταγραφές διαφόρων φυσικών φαινομένων, πέρα από τους κεραυνούς. Ψάχνοντας το υλικό από την καταιγίδα στις 11/10/2021, παρατήρησα ότι ένας κεραυνός, χτυπώντας στη νότια πλευρά των Τουρκοβουνίων, δημιούργησε πρόσκαιρα ένα "τρίγωνο φωτιάς". Έχουμε δει και παλαιότερα πως, το ηλεκτρικό ρεύμα που άγεται μέσω του κεραυνού και στο έδαφος, είναι αρκετά μεγάλο. Αυτή είναι μία εντυπωσιακή συνέπειά του. Φωτιά δεν υπήρξε καθώς έβρεχε αρκετά εκείνη την ώρα (μάλιστα φαίνονται και οι σταγόνες στη φωτογραφία, καθώς πέφτουν).

Φυσικά, αναζήτησα το σημείο επαφής του κεραυνού, ώστε να πάω από κοντά να δω τις συνέπειες. Το σημείο είναι στον κόκκινο κύκλο.

Βρήκα ένα μονοπάτι και έφτασα στο σημείο. Επίσης πέρασα και από την κάτω πλευρά του "τριγώνου". Όλη η τριγωνική περιοχή έχει σημάδια "καψίματος". Ανομοιόμορφα καμένοι θάμνοι και μικρά δέντρα. Ορισμένα, μεμονωμένα, είναι καμένα και έχουν γυρίσει ολοκληρωτικά προς την κάτω μεριά σαν να χτυπήθηκαν από υπερηχητικό κύμα.

Εδώ, το δέντρο στο "σημείο 0". Έχει τα αναμενόμενα σημάδια "έκρηξης" και καψίματος από μέσα προς τα έξω, ενώ έχει ξεφλουδίσει με εκρηκτικό τρόπο. Το εσωτερικό του έχει σκάσει ενώ τα κλαδιά τόσο σε αυτό όσο και σε θάμνους γύρω του, έχουν καεί και ξεραθεί εντελώς, από μέσα.

Το δεύτερο δέντρο που κάηκε, όπως φαίνεται από το "σημείο 0" του πρώτου δέντρου. Στο βάθος ο Λυκαβηττός από όπου συνελήφθη η στιγμή του κεραυνού.

Ο κεραυνός φαίνεται να άφησε τα σημάδια του ανεξίτηλα στο εσωτερικό του δέντρου, ωστόσο όπως μου ανέφερε αργότερα φίλος που γνωρίζει από τα σημάδια που αφήνουν τα διάφορα σκαθάρια κ.λπ., αυτά τα σημάδια πιθανότατα είναι από το είδος "beetle larvae". Επομένως, αν και σύμπτωση, αυτά πιθανότατα δεν έγιναν από την πτώση του κεραυνού στο σημείο (βλέπε πληροφορίες εδώ: https://flic.kr/p/2mEp8kr).

Από το "σημείο 0" και προς τα κάτω, σε ένα τριγωνικό μοτίβο, μπορεί κάποιος να δει καμένους θάμνους και ξεραμένα μικρά δέντρα, ενώ και σε μικρή απόσταση από αυτό το "τρίγωνο της φωτιάς", μπορεί να παρατηρήσει κάποιος ότι τα δέντρα φαίνονται κιτρινισμένα και ταλαιπωρημένα, σχεδόν καμένα κατά το ήμισυ. Το έδαφος έχει αποκτήσει ανομοιόμορφο κιτρινόμαυρο χρώμα από το "σημείο 0", γύρω από αυτό και προς τα κάτω.

Ήταν μεγάλος, αλλά μόνο για 4 ώρες...

Τελευταία ανανέωση άρθρου: 06.11.2024

Άνω Κυψέλη - Τουρκοβούνια, Πέμπτη ξημερώματα

 

===============================================

Είναι από εκείνους τους χιονιάδες που δυσκολεύεσαι να εξηγήσεις σε κάποιον που κοιμήθηκε πριν τις 2 και ξύπνησε μετά τις 8, ενώ το σπίτι του είναι σε υψόμετρο κάτω των 250 m. Όσοι όμως έζησαν αυτόν τον 4-ωρο, επί της ουσίας, χιονιά, τα ξημερώματα Πέμπτης 29/12, από τις 3 ως τις 7 χοντρικά, θα έχουν να θυμούνται εντυπωσιακά πράγματα. Αυτός ο χιονιάς είχε τη στόφα του «μεγάλου», αν σκεφτεί κάποιος ότι η ένταση της χιονόπτωσης ήταν τέτοια που έστρωσε ως και 10 πόντους σε κεντρικές συνοικίες της Αθήνας με θετικές θερμοκρασίες! Θα δείτε και στις φωτογραφίες παρακάτω, πως αυτή η ένταση με αρνητικές θερμοκρασίες, θα έβαζε άνετα ως και μισό μέτρο.

Πως συμβαίνει όμως να χιονίζει με θετικές θερμοκρασίες και με τόσο υψηλές θερμοκρασίες στη στάθμη των 850 hPa; Για την ιστορία, η θερμοκρασία στα 850 hPa, σύμφωνα με τη ραδιοβόληση στο Ελληνικό στις 2 τα ξημερώματα της 29/12, λίγο πριν αρχίσει ο χιονιάς δηλαδή, ήταν μόλις -5.7!

Ωστόσο, ο βορειοδυτικός άνεμος στα χαμηλότερα τροποσφαιρικά στρώματα και μέχρι την επιφάνεια, όντας ξηρός, μείωσε ικανοποιητικά την υγρασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι, το σημείο δρόσου στη παραπάνω ραδιοβόληση είναι -4. Αυτό φαίνεται και στο μετεώγραμμα.

Πηγή: Wetterzentrale

Σε τέτοιες περιπτώσεις, η νιφάδα επιβιώνει μέχρι το έδαφος χάρη σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται evaporative cooling (ψύξη εξάτμισης). Εν ολίγοις οι νιφάδες που πέφτουν σε θερμότερο περιβάλλον, λαμβάνουν θερμότητα από αυτό και λιώνουν. Έτσι το περιβάλλον σταδιακά ψύχεται. Αν ένα περιβάλλον με θετική θερμοκρασία, έχει μεγάλη ποσότητα υδρατμών (υψηλές τιμές υγρασίας), τότε η νιφάδα δεν αντέχει να φτάσει στο έδαφος, καθώς ναι μεν λαμβάνει θερμότητα από το περιβάλλον (και λιώνει), αλλά το περιβάλλον ψύχεται ελάχιστα επειδή οι υδρατμοί (το νερό πρακτικά) έχουν μεγάλη θερμοχωρητικότητα, ήτοι χρειάζεται ανταλλαγή μεγάλων ποσοτήτων θερμότητας για να πέσει (ή να ανέβει) η θερμοκρασία τους. Αυτό το πρόβλημα «λύνεται» όταν υπάρχουν ελάχιστοι υδρατμοί (χαμηλή υγρασία), οπότε και οι πρώτες νιφάδες «θυσιάζονται» (λιώνουν), για να ψύξουν το περιβάλλον, αλλά το κάνουν πολύ ευκολότερα σε αυτή τη ξηρή περίπτωση. Με αυτό το τρόπο, είναι εφικτό να χιονίσει με θετικές θερμοκρασίες. Επίσης, η μεγάλη ένταση των φαινομένων βοηθά μαζί με το παραπάνω φαινόμενο, στη ταπείνωση του επιπέδου παγοποίησης στην επιφάνεια, από τα ~500 m στα οποία προβλεπόταν για εκείνο το βράδυ!

Πηγή: weatheronline

Για αυτό το λόγο υπάρχει ο χάρτης wet bulb zero level που, ουσιαστικά, λαμβανει υπόψη το φαινόμενο του evaporative cooling, και υποδεικνύει σε πoιο ύψος ταπεινώνεται το επίπεδο παγοποίησης, αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία ψύξης του περιβάλλοντος από τη τήξη των «πρώτων» νιφάδων. Εδώ βλέπουμε ότι πλέον το επίπεδο παγοποίησης για το ξημέρωμα της Πέμπτης, είναι 300 m χαμηλότερα, μόλις στα 200 m.

Πηγή: weatheronline

Αν σε αυτά προσθέσετε και την ένταση των φαινομένων, έχετε μια ιδέα για το τι να περιμένετε ένα βράδυ σαν και εκείνο. Οπότε δεν είναι καθόλου τυχαίο που το GFS προέβλεπε χιονόστρωση, έστω και πρόσκαιρη, σε όλο το λεκανοπέδιο:

Πηγή: Meteociel

Αρκετά, σας κούρασα με τα τεχνικά. Πάμε στο οδοιπορικό του 4-ωρου ονείρου και στις φωτογραφίες! Υπάρχει ένα πράγμα που σίγουρα θα μείνει στο μυαλό όλων των καιρόφιλων που το έζησαν αυτό. Οι χιονοκαταιγίδες και οι χιονοποντές (κατά το «νεροποντές») που τις συνόδευαν! Υπήρξαν στιγμές όπου μέτρησα ακόμη και ομοβροντία από 5 συνεχόμενα μπουμπουνητά εντός 1'. Και όπως σε μια κανονική καταιγίδα, μετά τις βροντές εκκινεί νεροποντή... το ίδιο γινόταν και εδώ, μόνο που αντί για σταγόνες έπεφταν νιφάδες τεραστίου μεγέθους και η χιονόπτωση ήταν πυκνότατη! Οι φωτογραφίες από τα Δικαστήρια της Κυψέλης, χαρακτηριστικές!

Κάποιες από τις εκκενώσεις όπως καταγράφηκαν από την ΕΜΥ και το blitzortung

Κάποιες από τις εκκενώσεις όπως τις κατέγραψε ο Agis Poulkou (στιγμιότυπα από το βίντεο που τράβηξε, κινούμενος με το αμάξι του στον Αγ. Στέφανο). Οι εκκενώσεις ήταν ορατές από όλο το λεκανοπέδιο και τα μπουμπουνητά ακούγονταν σχεδόν παντού!

Λάμπινγκ στα Δικαστήρια...

Τα πρώτα χιονοκύματα φτάνουν στο τέλος τους και έχουν αφήσει ένα λεπτό στρώμα της τάξης 1-2 εκ. χιονιού. Τεράστιο κατόρθωμα αν αναλογιστεί κάποιος ότι τμήμα του χιονιού που έπεσε, αναλώθηκε στη ταπείνωση της θερμοκρασίας από τους +3.5 στους +1.5 και αυτό το στρώμα επιβιώνει σε θετικές θερμοκρασίες.

Όμως δεν τελειώσαμε ακομη. Έρχονται και άλλα χιονοκύματα. Ωστόσο, αποφασίζω να κάνω μια βόλτα στη γειτονιά. Υπόψην ότι όλες οι φωτογραφίες είναι από το κέντρο της Αθήνας, στη Κυψέλη και σε μια περιοχή από τα Δικαστήρια (υψ. ~120 m) ως τον περιφερειακό των Τουρκοβουνίων (~200-250 m) όπου συνάντησα, όπως θα δείτε, πανέμορφες εικόνες. Οι δρόμοι έχουν πιάσει ένα λεπτό χιονοστρώμα που πιο πάνω ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνο λόγω της κλισης του δρόμου.

Στην Άνω Κυψέλη, το πάχος του στρωμένου χιονιού είναι 3-5 εκ. τοπικά

Από εδώ και πάνω, ανεβαίνοντας στον περιφερειακό, το οδόστρωμα ήταν πολύ ολισθηρό. Ορισμένα αυτοκίνητα είχαν αλυσίδες, ενώ άλλα δοκίμαζαν τη «τύχη» τους χωρίς αυτές. Το στρωμένο χιόνι, μετά και το δεύτερο γύρο χιονοπτώσεων αργότερα, έφτασε κατά τόπους τα 8-10 εκ. εδώ. Σε κάποια πλάνα διακρίνεται και η Ακρόπολη στο βάθος.

Το 2ο χιονοκύμα έρχεται και τα φώτα του λεκανοπεδίου εξαφανίζονται στο βάθος. Το χιόνι δημιουργεί όμορφες εικόνες...

Επιστροφή προς τα Δικαστήρια, ενώ ο άνεμος εχει αποκτήσει βορειοανατολική συνιστώσα, φέρνοντας αρκετή υγρασία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εναλλαγές με χιονόνερο πλέον και να κακοποιείται το στρωμένο χιόνι τάχιστα κάτω από τα 200 m.

Tα Τουρκοβούνια χιονισμένα

Το δασάκι πάνω από τα Δικαστήρια

Ο Λυκαβηττός λευκός...

Παρόλο που το χιόνι κακοποιείται από την υγρασία με τάχιστο ρυθμό, ακόμη διατηρείται στα Δικαστήρια. Τα τρόλλεϋ κάνουν προσωρινό τέρμα εκεί, λόγω της κλίσης και της ολισθηρότητας του οδοστρώματος πιο πάνω.

Σε άλλες περιοχές του λεκανοπεδίου, η Maria Di από την Αργυρούπολη, κατέγραψε βίντεο (στιγμιότυπο του οποίου βλέπουμε εδώ), με τη χιονόστρωση να έχει φτάσει σε περιοχές κοντά στη θάλασσα!

Το κέντρο της Αθήνας πρόσκαιρα λευκό τα ξημερώματα. Ναός του Ολυμπίου Διός, από τον χρήστη SOOC (μέσω Instagram)

Ζάππειο επίσης λευκό. Πηγή: Greece Meteogroup (όποιος γνωρίζει τον φωτογράφο, ας μου στείλει μήνυμα ώστε να δοθούν τα κατάλληλα credits)

===============================================

Ο Χρήστος Παπασούλης από το Χαϊδάρι, τράβηξε τις ακόλουθες εικόνες! Χιονόστρωση ως 13 εκ. εκεί. Περισσότερα καιρικά βίντεο θα βρείτε στο κανάλι του στο youtube. 

 

===============================================
===============================================

Την επόμενη μέρα, Παρασκευή 30/12, πάλι είχαμε χιονοπτώσεις σε μεγάλο μέρος του λεκανοπεδίου στην αρχή της ημέρας και πρόσκαιρο πασπάλισμα τοπικά (και στη Κυψέλη). Αργότερα, μετά τις 11-1130 περίπου, υπήρξαν και διαστήματα χιονόνερου/χιονόλυτου που γίνονταν στούπα σε εξάρσεις.

Ένα από τα χιονοκύματα του πρωινού, εισβάλουν στο λεκανοπέδιο...

Όμορφο κλείσιμο της μέρας από τη χιονισμένη Πεντέλη μέσω της κάμερας αυτής

Το κυρίως πιάτο ήταν για την βόρεια και ανατολική Αττική τη Παρασκευή. Εντυπωσιακές εικόνες πυκνής στούπας και χιονόστρωσης από το Πικέρμι το απόγευμα από τον Γιώργο Τζεβελέκο!