Ο φονικός καύσωνας του 1987

Τελευταία ανανέωση / Last update: 19.07.2024.

Ιστορικός ο καύσωνας εκείνου του Ιουλίου του 1987. Η διάρκεια του ήταν 10 συνεχείς μέρες από 19/7/1987 ως και 28/7.

Οι μέγιστες θερμοκρασίες ήταν σχεδόν όλες τις μέρες πάνω από 40 βαθμούς σε όλο σχεδόν το λεκανοπέδιο και σε πολλές περιοχές της χώρας. Τη νύχτα οι ελάχιστες ήταν πάνω από 28-30 βαθμούς τις περισσότερες νύχτες του καύσωνα. 

Οι απόλυτα μέγιστες τιμές θερμοκρασίας ήταν 45 βαθμοί στην Ελευσίνα στις 23 αλλά και στις 27 Ιουλίου ενώ τις υπόλοιπες μέρες, οι μέγιστες ήταν γύρω στους 41-43. Επίσης, στη Ν.Φιλαδέλφεια η μέγιστη τιμή που καταγράφηκε ήταν κοντά στους 44 βαθμούς στις 27/7/87.

Ακολουθούν οι τιμές θερμοκρασίας από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας, σε κόκκινο πλαίσιο για τη περίοδο του καύσωνα, με τη 1η στήλη να αφορά την ημερομηνία, την δεύτερη τη μέση τιμή θερμοκρασίας της ημέρας Τ, τη τρίτη τη μέγιστη τιμή θερμοκρασίας της μέρας ΤΜ, και τη τέταρτη (εντός του κόκκινου πλαισίου) την ελάχιστη τιμή θερμοκρασίας της μέρας Τm. (Πηγή: http://www.tutiempo.net/clima/Elefsis_Airport/167180.htm)

Επίσης, ακολουθεί διάγραμμα με τις μέγιστες και ελάχιστες τιμές θερμοκρασίας στη Ν.Φιλαδέλφεια και το αστεροσκοπείο της Πεντέλης (όπου ακόμη και εκεί, η θερμοκρασία στις 23/7 έφτασε τους 41 βαθμούς). (Πήγη: "The extreme heat wave in Athens in July 1987 from the point of view of human biometeorology", A.Matzarakis & H. Mayer, Atmospheric Environment 25B, No2, pp. 203-211, 1991).

Παραθέτω και τις θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στο Θησείο (σταθμός ΕΑΑ), με κόκκινο οι μέγιστες, με μπλε οι ελάχιστες και με πράσινο η μέση υγρασία της ημέρας.

Πηγή: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Ακόμη και το παραθαλάσσιο Ελληνικό, σημείωσε πολύ υψηλές μέγιστες τιμές θερμοκρασίας και το χειρότερο από όλα σε συνδυασμό με μεγάλες τιμές υγρασίας που εκτόξευσαν την "αισθητή θερμοκρασία" σε ασύλληπτα επίπεδα. Η "αισθητή θερμοκρασία" ή το "heat index" είναι, κατά κάποιο τρόπο η θερμοκρασία που αισθάνεται κάποιος σε συνάρτηση με τα επίπεδα σχετικής υγρασίας. Προφανώς, όσο μεγαλύτερη είναι η σχετική υγρασία, τόσο αυξάνει η "θερμοκρασία που νιώθει" κάποιος και συνεπακόλουθα η δυσφορία. Ο ακόλουθος πίνακας δίνει αυτές τις τιμές σε σχέση με τη σχετική υγρασία και την πραγματική θερμοκρασία.

Π.χ. το Ελληνικό στις 22/7/87 κατέγραψε 40 βαθμούς με σχ. υγρασία που πλησίαζε το 60%, κάτι που αντιστοιχεί σε 59 βαθμούς στον παραπάνω πίνακα. Η μεγαλύτερη τιμή που κατέγραψε το Ελληνικό ήταν στις 23/7 με 41.6 βαθμούς με 36% σχ. υγρασία, χαμηλότερη μεν αλλά αρκετή για να στείλει εκατοντάδες κόσμο στα νοσοκομεία.

Από το αρχείο του Meteociel (Πηγή: http://www.meteociel.fr/modeles/archives/archives.php) ακολουθεί ο χάρτης γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa όπως και οι βαρ. πιέσεις επιφανείας στην αρχή του καύσωνα στη χώρα μας στις 20/7/87.

Στους χάρτες των θερμοκρασιών στα 850 hPa (περίπου 1.5 km ύψος) παρατηρείται η σταδιακή μεταφορά πολύ θερμών αερίων μαζών από την Αφρική προς τα νοτιοδυτικά της χώρας μας που καταλήγουν στο εντυπωσιακό +28 στις 27/7/87.

Το κλιματιστικό αποτελούσε είδος "πολυτελείας" για τη χώρα μας τότε ακόμη και για τα νοσοκομεία. Ο επίμονος αυτός καύσωνας με τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, τις υψηλές τιμές σχετικής υγρασίας και δυσφορίας μέρα και νύχτα, ήταν επόμενο να προκαλέσει ανενόχλητος χιλιάδες θανάτους σε ολόκληρη τη χώρα. Ο τελικός φρικτός απολογισμός πανελλαδικά είναι σχεδόν 4000 νεκροί, εκ των οποίων οι μισοί περίπου στην Αττική. (πηγές: βιβλίο "Καιρός: Ο γιος της Γης & του Ήλιου", Δ. Ζιακόπουλου & βιβλίο "Ο καιρός και τα μυστικά του", Γ. Μελανίτη αλλά και εφημερίδα "Αυγή" όπως θα δείτε παρακάτω). Το τρομακτικό αυτό νούμερο σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και με αυτό το τρόπο, μετατρέπει αυτήν την τραγωδία ως τη χειρότερη που έχει ζήσει ποτέ η χώρα μας εν καιρώ ειρήνης.

Χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως ηλικιωμένοι, αλλά όχι μόνο, έσπευδαν τις νύχτες σε πάρκα, πλατείες, παραλίες και συντριβάνια σε όλη τη χώρα ψάχνοντας τρόπους να δροσιστούν. Το επόμενο πρωί πολλοί από αυτούς κείτονταν νεκροί! Τα νεκροτομεία γεμάτα, τα πτώματα περίμεναν ακόμη και έξω από τα νεκροτομεία στον ήλιο μέχρι να βρεθεί πάγος ή οποιοσδήποτε άλλος πρόχειρος τρόπος για να διατηρηθούν.

Αυτή η ανείπωτη και ανεπανάληπτη τραγωδία οδηγεί την κυβέρνηση να κηρύξει στις 26/7/1987 τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

Όπως είναι φυσικό, το μέγεθος της τραγωδίας ήταν τέτοιο, ώστε να κάνει το γύρο του κόσμου μέσω των διεθνών πρακτορείων. Κάποιες από τις τότε ειδήσεις, όπως μεταφέρθηκαν από τα ξένα δίκτυα, ακολουθούν. Τα ακόλουθα άρθρα ανακτήθηκαν από τα ψηφιακά αρχεία των αντίστοιχων πρακτορείων ειδήσεων και εφημερίδων.

Νew York Times 29/7/1987

Associated Press 28/7/1987

Los Angeles Times - Reuters 27/7/1987

Ακολουθούν κάποια από τα άρθρα στις εφημερίδες εκείνης της εποχής (Πηγή: Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων). Αν κατεβάσετε τις εικόνες, στο όνομα του αρχείου φαίνεται ποια εφημερίδα είναι και την ημερομηνία έκδοσης. (Αυγή από 22/7 ως και 1/8). 

Και διάφορα άλλα πρωτοσέλιδα από τότε...

===================================================

Το 1988, ένας νέος επίσης φονικός καύσωνας ξαναχτύπησε τη χώρα! Επί 7 συνεχείς μέρες 3-9/7/1988, το θερμόμετρο στην Ελευσίνα δείχνει πάνω από 37 βαθμούς, ενώ για 5 συνεχείς μέρες (5-9/7) ξεπερνά τους 40. Μέγιστες τιμές θερμοκρασίας στους 43 βαθμούς. 600 ακόμη νεκροί πανελλαδικά από αυτόν τον καύσωνα. (πηγή: βιβλίο "Ο καιρός και τα μυστικά του", Γ. Μελανίτη).

===================================================