28/7/87

Ο φονικός καύσωνας του 1987

Τελευταία ανανέωση / Last update: 19.07.2024.

Ιστορικός ο καύσωνας εκείνου του Ιουλίου του 1987. Η διάρκεια του ήταν 10 συνεχείς μέρες από 19/7/1987 ως και 28/7.

Οι μέγιστες θερμοκρασίες ήταν σχεδόν όλες τις μέρες πάνω από 40 βαθμούς σε όλο σχεδόν το λεκανοπέδιο και σε πολλές περιοχές της χώρας. Τη νύχτα οι ελάχιστες ήταν πάνω από 28-30 βαθμούς τις περισσότερες νύχτες του καύσωνα. 

Οι απόλυτα μέγιστες τιμές θερμοκρασίας ήταν 45 βαθμοί στην Ελευσίνα στις 23 αλλά και στις 27 Ιουλίου ενώ τις υπόλοιπες μέρες, οι μέγιστες ήταν γύρω στους 41-43. Επίσης, στη Ν.Φιλαδέλφεια η μέγιστη τιμή που καταγράφηκε ήταν κοντά στους 44 βαθμούς στις 27/7/87.

Ακολουθούν οι τιμές θερμοκρασίας από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας, σε κόκκινο πλαίσιο για τη περίοδο του καύσωνα, με τη 1η στήλη να αφορά την ημερομηνία, την δεύτερη τη μέση τιμή θερμοκρασίας της ημέρας Τ, τη τρίτη τη μέγιστη τιμή θερμοκρασίας της μέρας ΤΜ, και τη τέταρτη (εντός του κόκκινου πλαισίου) την ελάχιστη τιμή θερμοκρασίας της μέρας Τm. (Πηγή: http://www.tutiempo.net/clima/Elefsis_Airport/167180.htm)


Επίσης, ακολουθεί διάγραμμα με τις μέγιστες και ελάχιστες τιμές θερμοκρασίας στη Ν.Φιλαδέλφεια και το αστεροσκοπείο της Πεντέλης (όπου ακόμη και εκεί, η θερμοκρασία στις 23/7 έφτασε τους 41 βαθμούς). (Πήγη: "The extreme heat wave in Athens in July 1987 from the point of view of human biometeorology", A.Matzarakis & H. Mayer, Atmospheric Environment 25B, No2, pp. 203-211, 1991).

Παραθέτω και τις θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στο Θησείο (σταθμός ΕΑΑ), με κόκκινο οι μέγιστες, με μπλε οι ελάχιστες και με πράσινο η μέση υγρασία της ημέρας.

Πηγή: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Ακόμη και το παραθαλάσσιο Ελληνικό, σημείωσε πολύ υψηλές μέγιστες τιμές θερμοκρασίας και το χειρότερο από όλα σε συνδυασμό με μεγάλες τιμές υγρασίας που εκτόξευσαν την "αισθητή θερμοκρασία" σε ασύλληπτα επίπεδα. Η "αισθητή θερμοκρασία" ή το "heat index" είναι, κατά κάποιο τρόπο η θερμοκρασία που αισθάνεται κάποιος σε συνάρτηση με τα επίπεδα σχετικής υγρασίας. Προφανώς, όσο μεγαλύτερη είναι η σχετική υγρασία, τόσο αυξάνει η "θερμοκρασία που νιώθει" κάποιος και συνεπακόλουθα η δυσφορία. Ο ακόλουθος πίνακας δίνει αυτές τις τιμές σε σχέση με τη σχετική υγρασία και την πραγματική θερμοκρασία.


Π.χ. το Ελληνικό στις 22/7/87 κατέγραψε 40 βαθμούς με σχ. υγρασία που πλησίαζε το 60%, κάτι που αντιστοιχεί σε 59 βαθμούς στον παραπάνω πίνακα. Η μεγαλύτερη τιμή που κατέγραψε το Ελληνικό ήταν στις 23/7 με 41.6 βαθμούς με 36% σχ. υγρασία, χαμηλότερη μεν αλλά αρκετή για να στείλει εκατοντάδες κόσμο στα νοσοκομεία.

Από το αρχείο του Meteociel (Πηγή: http://www.meteociel.fr/modeles/archives/archives.php) ακολουθεί ο χάρτης γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa όπως και οι βαρ. πιέσεις επιφανείας στην αρχή του καύσωνα στη χώρα μας στις 20/7/87.


Στους χάρτες των θερμοκρασιών στα 850 hPa (περίπου 1.5 km ύψος) παρατηρείται η σταδιακή μεταφορά πολύ θερμών αερίων μαζών από την Αφρική προς τα νοτιοδυτικά της χώρας μας που καταλήγουν στο εντυπωσιακό +28 στις 27/7/87.


Το κλιματιστικό αποτελούσε είδος "πολυτελείας" για τη χώρα μας τότε ακόμη και για τα νοσοκομεία. Ο επίμονος αυτός καύσωνας με τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, τις υψηλές τιμές σχετικής υγρασίας και δυσφορίας μέρα και νύχτα, ήταν επόμενο να προκαλέσει ανενόχλητος χιλιάδες θανάτους σε ολόκληρη τη χώρα. Ο τελικός φρικτός απολογισμός πανελλαδικά είναι σχεδόν 4000 νεκροί, εκ των οποίων οι μισοί περίπου στην Αττική. (πηγές: βιβλίο "Καιρός: Ο γιος της Γης & του Ήλιου", Δ. Ζιακόπουλου & βιβλίο "Ο καιρός και τα μυστικά του", Γ. Μελανίτη αλλά και εφημερίδα "Αυγή" όπως θα δείτε παρακάτω). Το τρομακτικό αυτό νούμερο σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και με αυτό το τρόπο, μετατρέπει αυτήν την τραγωδία ως τη χειρότερη που έχει ζήσει ποτέ η χώρα μας εν καιρώ ειρήνης.

Χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως ηλικιωμένοι, αλλά όχι μόνο, έσπευδαν τις νύχτες σε πάρκα, πλατείες, παραλίες και συντριβάνια σε όλη τη χώρα ψάχνοντας τρόπους να δροσιστούν. Το επόμενο πρωί πολλοί από αυτούς κείτονταν νεκροί! Τα νεκροτομεία γεμάτα, τα πτώματα περίμεναν ακόμη και έξω από τα νεκροτομεία στον ήλιο μέχρι να βρεθεί πάγος ή οποιοσδήποτε άλλος πρόχειρος τρόπος για να διατηρηθούν.

Αυτή η ανείπωτη και ανεπανάληπτη τραγωδία οδηγεί την κυβέρνηση να κηρύξει στις 26/7/1987 τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

Όπως είναι φυσικό, το μέγεθος της τραγωδίας ήταν τέτοιο, ώστε να κάνει το γύρο του κόσμου μέσω των διεθνών πρακτορείων. Κάποιες από τις τότε ειδήσεις, όπως μεταφέρθηκαν από τα ξένα δίκτυα, ακολουθούν. Τα ακόλουθα άρθρα ανακτήθηκαν από τα ψηφιακά αρχεία των αντίστοιχων πρακτορείων ειδήσεων και εφημερίδων.

Νew York Times 29/7/1987


Associated Press 28/7/1987


Los Angeles Times - Reuters 27/7/1987


Ακολουθούν κάποια από τα άρθρα στις εφημερίδες εκείνης της εποχής (Πηγή: Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων). Αν κατεβάσετε τις εικόνες, στο όνομα του αρχείου φαίνεται ποια εφημερίδα είναι και την ημερομηνία έκδοσης. (Αυγή από 22/7 ως και 1/8). 
















Και διάφορα άλλα πρωτοσέλιδα από τότε...


===================================================

Το 1988, ένας νέος επίσης φονικός καύσωνας ξαναχτύπησε τη χώρα! Επί 7 συνεχείς μέρες 3-9/7/1988, το θερμόμετρο στην Ελευσίνα δείχνει πάνω από 37 βαθμούς, ενώ για 5 συνεχείς μέρες (5-9/7) ξεπερνά τους 40. Μέγιστες τιμές θερμοκρασίας στους 43 βαθμούς. 600 ακόμη νεκροί πανελλαδικά από αυτόν τον καύσωνα. (πηγή: βιβλίο "Ο καιρός και τα μυστικά του", Γ. Μελανίτη).

===================================================

15/3/87

Ιστορικός Μάρτιος 1987

Τελευταία ανανέωση άρθρου / Last Update: 09.02.2023.

Μάρτιος αξέχαστος, μικρό παιδί του δημοτικού τότε. Είχα χάσει το λογαριασμό για το πόσες φορές χιόνισε. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ξεκινούσε να χιονίζει απογεύματα και την άλλη μέρα το πρωί ήταν όλα άσπρα. Ακόμη θυμάμαι και τον ισχυρό παγετό να καλύπτει όλο σχεδόν το μπαλκόνι σαν γυαλί. Κόβαμε ολόκληρα κομμάτια, ιδιαίτερα κάποια πρωινά με παραπλανητική ξαστεριά την προηγούμενη νύχτα και φυσικά το απόγευμα ξανά χιόνι! Το όνειρο κάθε χιονόφιλου.

Σε κεντρικές περιοχές του λεκανοπεδίου (και το κέντρο), χιονοπτώσεις σημειώθηκαν όλες τις ημέρες από 4/3 ως και 17/3 ξημερώματα η τελευταία. Ως ημέρα χιονόπτωσης λογίζεται η ημέρα (από 00:00 ως και 23:59) όπου σημειώνεται χιονόπτωση ανεξαρτήτως της έντασης ή της συσσώρευσης στο έδαφος. Χιονοστρώσεις της τάξης των 20 εκ. και άνω στο κέντρο είχαμε στις 9/3. Μικρότερες χιονοστρώσεις, 1-15 εκ. κατά περίπτωση, είχαμε στις 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 13, 16/3.

Χιόνισε 14 μέρες, στην Αθήνα. Αρνητικές ελάχιστες στο λεκανοπέδιο είχαμε για τουλάχιστον 8-9 μέρες (7 στο Θησείο και 2 μηδενικές), ενώ ελάχιστη πάνω από 2 βαθμούς είδαμε μετά τις 18/3! Μονοψήφιες μέγιστες για τουλάχιστον 13 μέρες. Παραθέτω τους πίνακες από το αρχείο του Θησείου για τον Μάρτη του 87. Με το κόκκινο είναι οι μέγιστες της ημέρας και με το μπλε οι ελάχιστες θερμοκρασίες της ημέρας.

Πηγή: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Περισσότερες πληροφορίες για τις θερμοκρασίες, τους ανέμους και τα στοιχεία των ραδιοβολήσεων, κυρίως για 5-9/3/1987, μπορείτε να βρείτε στον πίνακα αυτού του άρθρου. Σε πολλές περιοχές του κέντρου, το χιόνι έφτασε ή και υπερέβη και τα 20 εκατοστά (πάντα μετρημένα σε ευαίσθητες επιφάνειες).

Παραθέτω 2 φωτογραφίες από τότε, οι οποίες είναι ευγενική παραχώρηση του Κ. Σωτήρη Παπαηλιόπουλου.



Και άλλες 4 από ένα πρωινό εκείνου του Μαρτίου στο Σύνταγμα και το κέντρο της Αθήνας από το http://www.elia.org.gr/

Ακολουθούν κάποια από τα άρθρα στις εφημερίδες εκείνης της εποχής (Πηγή: Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων). Αν κατεβάσετε τις εικόνες, στο όνομα του αρχείου φαίνεται ποια εφημερίδα είναι και την ημερομηνία έκδοσης. (Αυγή από 4 ως και 17/3 σε χρονολογική σειρά οι εικόνες).

 









Επίσης, παραθέτω τις επιφανειακές διατάξεις και τα γεωδυναμικά ύψη, όπως και τις Τ στα 850 hPa για κάποιες από εκείνες τις μέρες του Μαρτίου του 1987! Η αποκομμένη, από ένα χρονικό σημείο και μετά, ψυχρή λίμνη, στροβιλιζόμενη και εγκλωβισμένη στην περιοχή μας οδήγησε σε συνεχείς κυκλογενέσεις νότια της Κρήτης, οι οποίες κινούνταν αργά ΒΑ προς Ρόδο και Κύπρο με σχετική βάθυνση. Αποτέλεσμα: συνεχείς χιονοπτώσεις για αρκετές μέρες! (Πηγή Χαρτών: Meteociel)











 








 ===========================================================