13/5/24

Ιστορική εμφάνιση Σέλαος στην Ελλάδα

Τελευταία ενημέρωση / Last update: 19.05.2024 - 13:00.

Σε μια ιστορική εμφάνιση του Σέλαος, την εντονότερη μετά από εκείνη του φθινοπώρου του 2003 τόσο στη χώρα μας αλλά και στον πλανήτη ολόκληρο, εξελίχθηκε η χθεσινή βραδιά (10-11/5/2024) ως συνέπεια του "βομβαρδισμού" της μαγνητόσφαιρας της Γης από τις εκτοξεύσεις στεμματικής μάζας από το άστρο μας (οι λεγόμενες CMEs, Coronal Mass Ejections). Αυτό είναι κάτι αναμενόμενο όταν ο 11ετής κύκλος του Ήλιου βρίσκεται στο μέγιστο της δραστηριότητάς του (κάτι που συμβαίνει αυτήν την περίοδο και οδήγησε στην εμφάνιση Σέλαος ξανά, στη βόρεια Ελλάδα τουλάχιστον, πριν λίγους μήνες).

Αν και η συννεφιά δεν ήταν σύμμαχος για πολλές περιοχές στη χώρα μας, ωστόσο Σέλας καταγράφηκε σχεδόν παντού όπου ο καιρός επέτρεψε έστω και λίγο τη φωτογράφιση. Από την Ιεράπετρα μέχρι την Κέρκυρα, τη Μεσσηνία και αλλού. Ήταν ορατό δια γυμνού οφθαλμού ακόμη και μέσα από την Αθήνα γύρω στις 0130 (βλέπε ακόλουθη φωτογραφία του Χρήστου Ντουντουλάκη).

Historic observation of faint red aurora

Το Σέλας μέσα από την Αθήνα, κατέγραψε και ο Δημήτρης Σαγιάκος (πατήστε στο f πάνω δεξιά ώστε να οδηγηθείτε στη δημοσίευσή του στο Facebook). 

Περισσότερες φωτογραφίες από την Ελλάδα, μπορείτε να δείτε στην ανάρτηση του Εθνικού Αστεροσκοπείου (πατήστε στο f πάνω δεξιά ώστε να οδηγηθείτε στη δημοσίευσή του στο Facebook).

Η εμφάνιση Σέλαος στη χώρα μας δεν είναι τόσο σπάνια όσο ίσως νομίζουν οι περισσότεροι. Έχει συμβεί και καταγραφεί δεκάδες φορές στο παρελθόν σε ανάλογες περιπτώσεις και μάλιστα σε κάποιες από αυτές είχε πολύ εντονότερη παρουσία (π.χ. 24.03.1940) σε σχέση με χθες.

Η ηλιακή κηλίδα που "ευθύνεται" για αυτή τη δραστηριότητα, ήταν η 3664, κάτω δεξιά.

Πηγή: https://www.spaceweatherlive.com/en/solar-activity/solar-images/sdo.html.

Οι εκλάμψεις που έδωσε σε διάστημα λίγων 24ώρων, φαίνονται στο ακόλουθο γράφημα.

Πηγή: https://www.spaceweatherlive.com.

Το αποτέλεσμα ήταν, το βράδυ στις 10 προς 11/5, να δουν Σέλας μέχρι και την Καραϊβική, τις Μπαχάμες, το Μεξικό, τη Ναμίμπια, την Ινδία, τα Κανάρια νησιά και φυσικά την Ελλάδα.

Ναμίμπια - Πηγή: https://twitter.com/astrofalls/status/1789065916912935061.

Τζαμάικα - Πηγή: https://twitter.com/joshnorthsouth/status/1789132305484628021/photo/1.

Ο δείκτης DST παρουσίασε τη χαμηλότερη τιμή (όσο χαμηλότερη τόσο εντονότερη η γεωμαγνητική καταιγίδα), μετά το 1989 και το 2003.

Πηγή: https://twitter.com/ASWOGeoSphere/status/1789215611811156194.

Η τιμή που καταγράφηκε στις 11/5 ήταν -412 nT (nanoTesla, δισεκατομμυριοστό του Tesla που είναι μονάδα μέτρησης της έντασης του μαγνητικού πεδίου).

Πηγή: https://wdc.kugi.kyoto-u.ac.jp/dst_realtime/presentmonth/index.html.

Η ένταση μιας γεωμαγνητικής καταιγίδας μετριέται με τον δείκτη DST (Disturbance – Storm Time, Χρόνος Διαταραχής – Καταιγίδας) και αποτελεί εκτίμηση του μέσου όρου της αλλαγής του μαγνητικού πεδίου (της οριζόντιας συνιστώσας του για την ακρίβεια) της Γης στον μαγνητικό ισημερινό του, χάρη σε ορισμένα μαγνητόμετρα τοποθετημένα εκεί. Σε ήσυχες περιόδους το DST είναι ±20 nT. Μία γεωμαγνητική καταιγίδα κατατάσσεται ως μέτρια όταν το ελάχιστο του δείκτη DST είναι από –50 ως –100 nT, έντονη από –101 ως –250 nT και «υπέρ-καταιγίδα» από –251 nT και κάτω. Χθες λοιπόν είχαμε μια τέτοια «υπέρ-καταιγίδα». Για σύγκριση, στο γεγονός/συμβάν Carrington, το DST εκτιμάται ότι ήταν –1760 nT.