Κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) - Ένας μεγάλος κομήτης 50ετίας για το βόρειο ημισφαίριο!

Τελευταία ανανέωση: 18.10.2024, 02:00.

Ένας κομήτης που ερχόταν με μεγάλες προσδοκίες ήδη από πέρυσι οπότε και γνωρίζαμε ότι θα "επισκεφτεί" την αστρική μας "γειτονιά". Ενώ το καλοκαίρι του 2024 φάνηκε ότι ίσως να μην τα καταφέρει (υπήρχαν παρατηρήσεις που έδειχναν πιθανή μελλοντική διάλυση του πυρήνα του), τελικά τα κατάφερε και αρχές Σεπτέμβρη παρατηρήθηκε να ανεβαίνει σταθερά η φωτεινότητά του για να φτάσει στις 8-9/10 στο μέγιστο φαινόμενο μέγεθος που είχε εξαρχής προβλεφθεί, το -5, και να φωτογραφίζεται ακόμη και την ημέρα έστω και με δυσκολία. Η ουρά του ξεπέρασε τις 30 μοίρες σε μήκος, ενώ ανέπτυξε και αντί-ουρά η οποία περνούσε κάτω από τον ορίζοντα βγαίνοντας στην "άλλη πλευρά" προς το ημισφαίριο όπου ο Ήλιος ανέτειλε (και ενδεχομένως, κάποιος φωτογράφος σε επαρκώς σκοτεινό μέρος να την φωτογράφιζε)!

Αυτό αποτελεί θέαμα 50ετίας, τουλάχιστον για το βόρειο ημισφαίριο (εξαιρώντας Lovejoy και McNaught που ήταν κυρίως θέαμα του νοτίου ημισφαιρίου, πρέπει να φτάσουμε στον West του 1976 ίσως για να δούμε κάτι αντίστοιχο, αλλά αυτό σηκώνει συζήτηση). Ακολουθεί η καμπύλη φωτεινότητας του κομήτη με τις αντίστοιχες παρατηρήσεις διαχρονικά.

Πηγή: http://astro.vanbuitenen.nl/home.

Video με τον κομήτη και την εντυπωσιακή του ουρά να περνά μπροστά από το ηλιακό και ηλιοσφαιρικό παρατηρητήριο SOHO.

 

Πηγή: https://soho.nascom.nasa.gov/.

Ακολουθεί ένα χρονολόγιο με τις επιχειρήσεις φωτογράφισής του από ανατολή και δύση.

---------------------------------------------------------------------------

29.09.2024 - Ανατολικός ορίζοντας / Ανατολική Αττική.

Η 1η φωτογραφική επαφή με αυτόν έγινε τα ξημερώματα της Κυριακής 29/9 από την ανατολική Αττική κοιτώντας ανατολικά. Παρά το λυκαυγές, ήταν ορατός με γυμνό μάτι με σχετική άνεση. Οι λήψεις έγιναν με Tamron 70-200 mm, f/2.8, 2-5'' έκθεση και iso 1250-5000 ανάλογα τον φωτισμό. 

Η 1η αυτή επαφή άφηνε πολλές υποσχέσεις για την επιστροφή του στον δυτικό μας ορίζοντα σε 2 εβδομάδες (από 12-13/10/2024 και μετά). Ορατός με σχετική άνεση στην ανατολή κατά το ξημέρωμα, ήταν για λίγες μέρες ακόμα (ως 2-4/10). Στην πρώτη, η αντανάκλαση αριστερά στη θάλασσα είναι από τη Σελήνη. 

---------------------------------------------------------------------------

12.10.2024 - Δυτικός ορίζοντας / Αθήνα.

Η 1η απογευματινή επαφή έγινε στις 12/10 το απόγευμα-βράδυ από την Αθήνα. Ο κομήτης αυτές τις ημέρες βρισκόταν κοντά και πάνω από το σημείο που είχε δύσει ο Ήλιος και δεξιά της Αφροδίτης. Ο βαθμός δυσκολίας ήταν μεγάλος καθώς υπήρχαν πολλά νέφη και η φωτορύπανση της πόλης όπως και η υγρασία στην ατμόσφαιρα δεν άφηναν πολλά περιθώρια. Τουλάχιστον τα χρώματα στο λυκόφως ήταν όμορφα ενώ συνελήφθη και ένα υποτυπώδες "green flash". 

Ο κομήτης ήταν οριακά ορατός από το σημείο που τον τράβηξα και υπό αυτές τις συνθήκες, πάνω από τις κεραίες του όρους Αιγάλεω, στη μια φωτογραφία πιο ψηλά και στην άλλη χαμηλότερα.

---------------------------------------------------------------------------

13.10.2024 - Δυτικός ορίζοντας / Αθήνα.

Την επόμενη μέρα έγινε απόπειρα φωτογράφισης από άλλο σημείο εντός του κέντρου της Αθήνας. Το καλό αυτή τη φορά ήταν ότι ο ουρανός ήταν σχεδόν καθαρός από σύννεφα. Αυτό βοήθησε πολύ καθώς με αυτές τις συνθήκες ο κομήτης ήταν ορατός με γυμνό μάτι μέσα από την πόλη και μάλιστα η ουρά του ήταν εύκολα ορατή ακόμη και στο λυκόφως!

---------------------------------------------------------------------------

14.10.2024 - Δυτικός ορίζοντας / Δυτική Αττική.

Την επόμενη μέρα δοκιμάστηκε ένα συγκεκριμένο σημείο στη δυτική Αττική που παρείχε εξαιρετική θέα προς τη θέση του κομήτη (Δ-ΝΔ) και ήταν σε σχετικό ύψος (~400 m). Παρόλο που είχε αρκετούς θυσάνους στον ουρανό, το γεγονός ότι η περιοχή ήταν μακριά από τη φωτορύπανση ήταν αρκετό. Ο κομήτης ήταν ορατός με γυμνό μάτι ακόμη και μέσα από τα νέφη που κάλυπταν τον ουρανό, ενώ είχε λυκόφως και φεγγαρόφως από το φεγγάρι που ήδη είχε "γεμίσει" αρκετά ως σήμερα. 

Παρόλα αυτά το θέαμα ήταν εντυπωσιακό και ο κομήτης ορατός ήδη από νωρίς (γύρω στις 1930)!

---------------------------------------------------------------------------

15.10.2024 - Δυτικός ορίζοντας / Δυτική Αττική.

Αυτή ήταν η μέρα που όλα ήταν οριακά καλά. Επιχειρήσαμε από το ίδιο σημείο με εχτές. Το καλό ήταν ότι ο καιρός σήμερα θα ήταν καθαρός. Το κακό ότι το φεγγάρι ήταν σχεδόν "γεμάτο" και άρχισε να "τρώει" με τη φωτεινότητά του τμήμα της ουράς του κομήτη, με αποτέλεσμα να έχουμε μόλις λίγα λεπτά για να φωτογραφίσουμε με καλές συνθήκες.

Ακολουθεί πάνελ φωτογραφιών με φακό 70 mm στις 3 φωτογραφίες δεξιά, όπου παρατίθεται η κανονική, η ασπρόμαυρη και η α/μ με αντεστραμμένα τα χρώματα για να φανούν καλύτερα χαρακτηριστικά της ουράς και αντί-ουράς, ενώ στην τελευταία φωτογραφία που είναι α/μ έχει γίνει λήψη του κομήτη με φακό 35 mm.

---------------------------------------------------------------------------

Ακολουθούν φωτογραφίες φίλων από το facebook (πατήστε στο f πάνω δεξιά για να οδηγηθείτε στην ανάρτησή τους).

Δημήτρης Σαγιάκος

 Γιάννης Μάνεσης

Θανάσης Παπαθανασίου

Αντώνης Λυράς

Αναμένονται και άλλες.

---------------------------------------------------------------------------

Σέλας στην Αθήνα, ξανά!

Μια ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα κατά τη διάρκεια της νύχτας στις 10/10/2024 έδωσε την ευκαιρία στην Ελλάδα να παρατηρήσει βόρειο Σέλας για 5η φορά τα τελευταία 2 χρόνια. 

Σέλας παρατηρήθηκε (δια γυμνού οφθαλμού) και φωτογραφήθηκε από όλη τη χώρα μέχρι και την Κρήτη, όπως και από όλη την Ευρώπη ως και τις Κανάριες νήσους! 

Στην Αθήνα ήταν εφικτό να φωτογραφηθεί ακόμη και από κεντρικούς λόφους, όπως ακριβώς και τον Μάιο στην προηγούμενη εμφάνισή του. Χρησιμοποιήθηκαν συμβατικές κάμερες όπως και κάμερες πλήρους φάσματος (με αστρονομικό φίλτρο) για τη φωτογράφισή του. Ευτυχώς δεν υπήρχαν παρά ελάχιστα νέφη. Η πρώτη κορύφωση ήρθε κατά τις 2330 το βράδυ περίπου, ενώ μία ακόμη προέκυψε κατά τις 0230 τα ξημερώματα (11/10). Η δραστηριότητα συνεχίστηκε με μειωμένη ένταση ως το πρωί. Ακολουθούν κάποιες φωτογραφίες (η 1η είναι πανοραμική και περιλαμβάνει και το Εθνικό Αστεροσκοπείο αριστερά, στο λόφο των Νυμφών στο Θησείο).

Η ακόλουθη δημοσίευση είναι από τον Δημήτρη Σαγιάκο.

Άλλες παρατηρήσεις από την υπόλοιπη Ελλάδα, ακολουθούν στην ανάρτηση του ΕΑΑ.

Ακολουθεί ένα μικρό βίντεο της πρώτης κορύφωσης στην Αθήνα:

Απρόσμενη αλλά καλοδεχούμενη καταιγίδα του Οκτώβρη

Τελευταία ενημέρωση: 08.10.2024 - 12:00.

Παρόλο που η ατμόσφαιρα είναι "μπαρούτι" για Οκτώβρη, με ξηρά και θάλασσα να "καίνε" για τα κλιματικά δεδομένα του μήνα, το πέρασμα του ψυχρού μετώπου στις 4-5/10/2024 δεν "συγκίνησε" τα μοντέλα πρόγνωσης για την περιοχή της Αττικής, τα οποία δεν "είδαν" ποτέ την ισχυρή καταιγίδα (πιθανό αριστερόστροφο υπερκύτταρο κρίνοντας από τη διάρκεια, τη δομή, την αριστερόστροφη πορεία στον χάρτη εκκενώσεων και την εικόνα στο ραντάρ του ΕΑΑ παρακάτω - επίσης υπήρξε υδροσίφωνας στη Σαλαμίνα - βλέπε παρακάτω) που επηρέασε κυρίως το δυτικό λεκανοπέδιο στις 5/10 το απόγευμα γύρω στις 3-4. Η καταιγίδα αυτή διήνυσε αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα ξεκινώντας από την Πελοπόννησο. 

Πηγή: https://www.lightningmaps.org.

Στους ακόλουθους χάρτες βλέπουμε την είσοδο της καταιγίδας από τα νοτιοδυτικά τμήματα, μαζί με τις ηλεκτρικές εκκενώσεις που καταγράφηκαν κατά τις 1510 το μεσημέρι, όπως και την απεικόνιση από το radar βροχής του ΕΑΑ (ευτυχώς που υπάρχει και αυτό στην Ελλάδα του 2024...)

Πηγή: https://weather.us/.

Πηγή: https://nowcast.meteo.noa.gr/el/radar/.

Ακολουθεί η ανάλυση της ραδιοβόλησης 12Ζ από το Ελληνικό.

Πηγή: http://rawinsonde.com/.

Στον Ασπρόπυργο σημειώθηκαν μεγάλες ζημιές τοπικά. Αυτό θα μπορούσε να είναι από το gust front ή ίσως και από κάποιο βραχύβιο σιφώνι.

Την περίπτωση του σίφωνα ενισχύει και video του Βαλάντη Λεμπέση από Σαλαμίνα, εδώ https://www.facebook.com/groups/388781492245109/permalink/1067669667689618/ όπου φαίνεται να σχηματίζεται υδροσίφωνας στο στενό της Φανερωμένης όπως αναφέρεται. Εικόνα από αυτό το βίντεο ακολουθεί, όπου φαίνεται ξεκάθαρα το spray ring.

Κάποιες φωτογραφίες από την ώρα της καταιγίδας όπου σημειώθηκαν ισχυρές ριπές, αρκετή ηλεκτρική δραστηριότητα και η πρασινίλα στο χρώμα των νεφών μαρτυρά τοπικές χαλαζοπτώσεις προς Δ-ΒΔ από εμένα.

 

Και ένα βίντεο.

Ακολουθούν εντυπωσιακές φωτογραφίες από τον Φίλιππο Κολποδίνο από τα βορειοδυτικά τμήματα του λεκανοπεδίου και το Μενίδι.

Οι ακόλουθες εντυπωσιακές φωτογραφίες είναι από το δυτικό λεκανοπέδιο και το Χαϊδάρι από τον Χρήστο Παπασούλη.  

Αναμένονται και άλλες.

 ====================================================

Χορταστικό πέρασμα με υπερκύτταρο στην Αθήνα και βραδινό σόου στο Αιγαίο

Τελευταία ενημέρωση: 17.09.2024 - 12:15.

Δυναμικά ξεκίνησε ο Σεπτέμβρης με την 10η Σεπτεμβρίου να κορυφώνεται ένα διάστημα που είχε διάφορες διαταραχές. Η κακοκαιρία αυτή ονομάστηκε "Atena". Το μεσημέρι της Τρίτης, supercell το οποίο δημιουργήθηκε στη δυτική Αττική, έκανε μία κούρσα σε όλο το νομό από δύση προς ανατολή και μπήκε επιβλητικά στο λεκανοπέδιο ξεκινώντας με κεραυνούς εν αιθρία κυριολεκτικά! Ένας από τους πρώτους κεραυνούς έπεσε στο κέντρο (Πεδίον Άρεως/Σύνταγμα) και έλαμψε παντού παρόλο που υπήρχε ένας λαμπρός ήλιος ακόμη στα νοτιοανατολικότερα τμήματα. Η περιστροφή του κυττάρου ήταν υποδειγματική με το τείχος των πύργων στα πλάγια (αριστερά στο παρακάτω βίντεο) να συμπληρώνει το κάδρο. Δείτε αυτό το χρονογράφημα του υπερκυττάρου από τον Αλέξανδρο Τσουράπα, εδώ:

Η ραδιοβόληση του μεσημεριού είναι χαρακτηριστική με τον οδογράφο να "βγάζει μάτια" για όσους γνωρίζουν. Το υπερκύτταρο ήταν non-tornadic, δηλαδή δεν συνοδεύτηκε από σίφωνα ξηράς (εξ όσων γνωρίζω).

Πηγή: rawinsonde.com.

Παρατηρήστε τις περιστροφικές κινήσεις των νεφών καθώς περνούσε η καταιγίδα πάνω από την Αθήνα. Αυτές είναι δευτερεύουσες περιστροφές κοντά στη βάση των νεφών. Προς την κύρια δεν είχα ορατότητα αλλά φαίνεται στο παραπάνω βίντεο.

 

Η είσοδος στην Αθήνα με μεγάλες ραγδαιότητες, χαλάζι και αρκετούς κεραυνούς στον αστικό ιστό. Εικόνα από την κάμερα στο λόφο του Βώκου.

Πηγή: http://nikaia-davis.meteoclub.gr/.

Η είσοδος στην Αθήνα από την κάμερα του ΕΑΑ στην Πεντέλη.

Πηγή: https://www.meteo.gr/camerasmain.cfm. 

Ευχαριστώ τον Φίλιππο Κολποδίνο που κράτησε τα παραπάνω στιγμιότυπα. 

Timelapse της 10/9 από κάμερα ΕΑΑ Πεντέλης.

Timelapse από το Χαϊδάρι (ευχαριστώ τον Χρήστο Παπασούλη):

Η τοπικότητα στον υετό ήταν και πάλι μεγάλη. Ενώ οι σταθμοί σε Θησείο, Γκάζι κ.λπ. έγραφαν 10 mm, τα τριπλάσια ή και τα τετραπλάσια έπεφταν σε Κυψέλη και Πατήσια. Είναι κάτι που προσπαθώ να αναδείξω όσες δεκαετίες ασχολούμαι με τον καιρό, ότι δηλαδή, ανεξάρτητα από την τοπικότητα στις 10/9, υπάρχει κατά μέσο όρο, μια σταδιακή αλλαγή στα καιρικά χαρακτηριστικά στο κεντρικό λεκανοπέδιο όσο κινούμαστε από νότο προς βορρά.

Την ίδια στιγμή, ο Δημήτρης Σαγιάκος και ο γράφων, ήμασταν στον δρόμο για να βγούμε μπροστά από το υπερκύτταρο στην Α. Αττική και στη συνέχεια να καταγράψουμε και τα αναμενόμενα TLEs που θα προέκυπταν καθώς το μέτωπο έβγαινε στο Αιγαίο. Συναντήσαμε ραγδαία βροχή κατά διαστήματα.

Στα ανατολικά καταγράψαμε όμορφες εικόνες.

Και κάποιες καταιγίδες ακόμη στη συνέχεια, λίγο πριν τη νύχτα.

Αργότερα μέσα στη νύχτα, καταγράψαμε και διάφορα TLEs όπως red sprites και halos.

Για πρώτη φορά (ίσως και πανευρωπαϊκά, δεν μπορώ να το πω με σιγουριά ακόμη όμως), καταγράψαμε και pixies, που είναι σύντομες σποραδικές μπλε-ιώδεις λάμψεις που εμφανίζονται στο άνω μέρος (αμόνι και προεξέχουσα κορυφή) καταιγιδοφόρου νέφους μεγάλης κατακόρυφης ανάπτυξης και μεγάλης ηλεκτρικής δραστηριότητας. Είναι απομονωμένα από τους κεραυνούς, μοιάζουν με μικρές μπλε τελείες από μακριά, διαρκούν μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου, έχουν διάμετρο της τάξης του χιλιομέτρου και από όσα γνωρίζουμε ως τώρα για αυτά, αποτελούν κρύο πλάσμα σε αντίθεση με το θερμό πλάσμα του κεραυνού. Προκύπτουν σε περιοχές του νέφους όπου η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρκετά μεγάλη ώστε να προκύπτει κατάρρευση του διηλεκτρικού (εδώ του αέρα), ιονισμοί στα μόρια του αέρα και δημιουργία ομάδων καναλιών (streamers). 

Τέλος, ένα βίντεο με την πολύ μεγάλη ηλεκτρική δραστηριότητα στο Αιγαίο τη νύχτα και κάποια red sprites στο τέλος του.

======================================================

Στον ακόλουθο σύνδεσμο που οδηγεί στο facebook, βλέπετε και τις εντυπωσιακές καταγραφές του Δημήτρη Σαγιάκου (πατήστε πάνω στο f για να οδηγηθείτε στην ανάρτηση).

Στον ακόλουθο σύνδεσμο που οδηγεί στο facebook, βλέπετε και την εντυπωσιακή καταγραφή του Γιάννη Μάνεση, από Ζάκυνθο την ίδια μέρα (πατήστε πάνω στο f για να οδηγηθείτε στην ανάρτηση).

Οι ακόλουθες εντυπωσιακές φωτογραφίες είναι το βράδυ στις 10/9 από τον Χρήστο Παπασούλη. 

Αναμένονται και άλλες.

======================================================